Produkty zbożowe

Pieczywo - najbardziej powszechny produkt zbożowy

Najbardziej powszechnym reprezentantem produktów zbożowych jest pieczywo. Towarzyszy ono człowiekowi najczęściej podczas śniadania i kolacji. Jednak według nowej piramidy żywieniowej, stworzonej przez uczonych z uniwersytetu harwardzkiego, białe pieczywo należy do jednych z najmniej korzystnych dla organizmu produktów. Ich spożycie powinno ograniczyć się do zaledwie 3-4 razy w miesiącu.

Znacznie bardziej wartościową alternatywą dla białego pieczywa są produkty zbożowe z pełnego przemiału, czyli takie, w których różnego rodzaju ziarna uległy pełnemu zmieleniu. Do tych produktów zaliczamy np. pełnoziarnisty chleb razowy.

Brak glutenu działa pozytywnie m.in. na pracę jelit i pozwala stracić na wadze, dzięki czemu produkty bezglutenowe w ostatnim czasie zyskały sobie wielu zwolenników.

Przy wieloziarnistych pieczywach warto również zwrócić uwagę na walor praktyczny - chleby z pełnego przemiału utrzymują świeżość znacznie dłużej, niż inne rodzaje. Dobrze przy tym wiedzieć, czym różni się białe pieczywo od pieczywa z pełnego przemiału – podstawową kwestią jest tu część ziarna wykorzystywana do wytworzenia mąki. Do produkcji mąki białej używa się tylko bielma mącznego, zaś do mąki z pełnego przemiału – całości ziarna z pominięciem części niejadalnych.

Wartościowe dodatki do posiłków

Produkty zbożowe nierzadko są traktowane jako dodatek do obiadów, który jednak może pełnić pierwszoplanową rolę w diecie. Mowa tu o ryżu, makaronach lub kaszy. Część z nich jest naturalnie pozbawiona glutenu (np. ryż brązowy). Takie produkty zbożowe z pełnego przemiału są bogate w minerały, jak fosfor, żelazo, magnez i cynk, które m.in. wzmacniają układ odpornościowy i biorą udział w procesie budowy mięśni, kości i tkanek.

Dodatkiem do potraw, jak i głównym składnikiem posiłku, może być ryż brązowy basmati, który dzięki wymienionym wcześniej minerałom posiada właściwości oddziałujące na regulację ciśnienia, zwiększenie koncentracji czy poprawę odporności. Podobną rolę w zależności od mąki wykorzystanej do produkcji może w codziennym jadłospisie odgrywać na przykład bezglutenowy makaron Filini. To cienkie nitki, które najczęściej dodaje się do rosołu. Zawierają one selen, magnez i miedź.

Produkty zbożowe a pseudozboża

Do produktów zbożowych bardzo często zalicza się tzw. pseudozboża, czyli rośliny, które posiadają duże pokłady skrobi, ale nie należą do zbóż. Nie oznacza to jednak, że ich nazwę należy rozumieć pejoratywnie, bo stanowią one dobry zamiennik dla innych produktów zbożowych, jak np. wspomniane już ryż i makaron. Quinoa jest tego najlepszym przykładem.

Quinoa, inaczej nazywana komosą ryżową, jest bogata w wartościowe białko i kwasy tłuszczowe, które wywołują uczucie sytości. Oprócz tego posiada mangan, magnez, wapń, żelazo, miedź i fosfor, a także lizynę, która jest niezbędnym aminokwasem prowadzącym do wzrostu i odnowy tkanek. Minusem komosy może być zawartość kwasu fitynowego, który różnie jest interpretowany przez dietetyków. Może ona zmniejszyć przyswajalność minerałów, co może odbić się na np. na osobach młodszych i starszych oraz kobietach w ciąży. Nie mogą oni pozwolić sobie na niedobory takich składników.

Nie należy jednak kwasu fitynowego z quinoi jednoznacznie oceniać jako szkodliwy. Jest tak, ponieważ wiąże on także niepożądane substancje – ołów i inne metale ciężkie. Nasiona komosy mają także bogatą zawartość flawonoidów, które działają profilaktycznie przeciwko występowaniu nadmiaru wolnych rodników w organizmie.