.png){kind=small}
- Jak powstaje masło ghee?
- Właściwości masła klarowanego ghee
- Zastosowanie masła klarowanego ghee w kuchni
Masło ghee, znane również jako klarowane masło, zyskuje na popularności jako zdrowsza i bardziej wszechstronna alternatywa dla tradycyjnego masła. Wywodzące się z Indii, gdzie od wieków jest stosowane nie tylko w kuchni, ale i w medycynie ajurwedyjskiej, ghee charakteryzuje się wyjątkowym profilem składników odżywczych oraz wysoką temperaturą dymienia, co czyni je idealnym do gotowania i smażenia. W odróżnieniu od zwykłego masła ghee nie zawiera laktozy ani kazeiny, co sprawia, że jest dobrym wyborem dla osób z nietolerancją na te składniki. Przyjrzymy się właściwościom masła ghee, porównajmy je z właściwościami tradycyjnego masła oraz sprawdźmy, jak można wykorzystać je w codziennej diecie.
Jak powstaje masło ghee?
Masło ghee powstaje przez proces długiego gotowania tradycyjnego masła, podczas którego oddziela się składniki stałe mleka od tłuszczu. Na początku masło powoli topi się na niskim ogniu, co pozwala na wydzielenie się i osadzenie na dnie garnka białek mlecznych oraz innych elementów nierozpuszczalnych. W trakcie tego procesu woda zawarta w maśle stopniowo wyparowuje, a zawieszone na powierzchni białka tworzą złotą, piankową warstwę. Ważne jest, aby w tym czasie masło nie doprowadzić do wrzenia, aby uniknąć przypalenia. Gdy cała woda zostanie odparowana, a osady mleczne zbrązowieją i osiądą na dnie naczynia, klarowny złoty tłuszcz – czyli ghee – jest delikatnie przelewany przez sito lub gazę, aby oddzielić go od reszty osadów. Rezultatem jest czysty, aromatyczny tłuszcz o orzechowym aromacie, który jest odporny na wysokie temperatury, ma długi termin ważności bez potrzeby przechowywania w lodówce.
Właściwości masła klarowanego ghee
Masło klarowane ghee cieszy się wielkim uznaniem zarówno w kuchni, jak i w dziedzinie zdrowia ze względu na swoje wyjątkowe właściwości. Bogate w witaminy rozpuszczalne w tłuszczach, takie jak A, E i K, ghee jest cenione za wspieranie zdrowia oczu, skóry oraz funkcji immunologicznych organizmu. Jego wysoka zawartość kwasów tłuszczowych o średniej długości łańcucha, głównie kwasu masłowego, przyczynia się do wsparcia zdrowia układu trawiennego, w tym pomocy w utrzymaniu zdrowej flory jelitowej. Ghee jest również bezlaktozowe i bezkazeinowe, co sprawia, że jest idealne dla osób z nietolerancją laktozy lub alergią na białka mleka. Dodatkowo wysoki punkt dymienia ghee (do 250°C) sprawia, że jest doskonałe do smażenia i pieczenia, nie wydzielając przy tym szkodliwych związków, które mogą powstać podczas przegrzewania innych tłuszczów. Ta wszechstronność oraz korzyści zdrowotne sprawiają, że ghee jest wartościowym dodatkiem do diety wielu osób. Masło klarowane ghee:
- wyróżnia się wysoką temperaturą dymienia, co czyni je idealnym do smażenia – nie spala się i nie uwalnia szkodliwych substancji,
- dzięki głębokiemu śmietankowo-maślanemu aromatowi, subtelnie wzbogaca smak potraw,
- pozbawione jest kazeiny, laktozy oraz glutenu, co sprawia, że jest odpowiednie dla osób z nietolerancją tych składników.
- używane w kosmetyce, nawilża i wygładza skórę, można stosować je podczas kąpieli lub do masażu.
Masło ghee jest bogatym źródłem witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, które są kluczowe dla wielu funkcji organizmu. Oto witaminy, które zawiera masło ghee:
- witamina A – niezbędna dla zdrowia wzroku, skóry oraz wspierająca prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego,
- witamina E – działa jako silny przeciwutleniacz, chroniąc komórki przed uszkodzeniami spowodowanymi przez wolne rodniki; wspomaga również zdrowie skóry i włosów.
- witamina K – ważna dla procesu krzepnięcia krwi oraz utrzymania mocnych i zdrowych kości,
- witaminy z grupy B – chociaż w mniejszych ilościach, ghee może również zawierać niektóre witaminy z grupy B, które są kluczowe dla metabolizmu energetycznego i układu nerwowego.
Masło ghee zawiera również różne kwasy tłuszczowe, które mają znaczenie dla zdrowia i prawidłowego funkcjonowania organizmu. Oto niektóre z kwasów tłuszczowych obecnych w maśle ghee:
- kwas masłowy – to krótkołańcuchowy kwas tłuszczowy, który jest korzystny dla zdrowia jelit, gdyż wspiera prawidłowe funkcjonowanie flory bakteryjnej i może pomagać w redukcji stanów zapalnych w przewodzie pokarmowym,
- kwas linolowy – nienasycony kwas tłuszczowy z rodziny omega-6, który odgrywa ważną rolę w organizmie, wspierając zdrowie serca i układu krążenia.
Zastosowanie masła klarowanego ghee w kuchni
Masło ghee jest niezwykle cenione w kuchni przede wszystkim ze względu na swoją wszechstronność i unikalne właściwości kulinarne. Jego wysoki punkt dymienia sprawia, że doskonale nadaje się do smażenia, pieczenia, a nawet grillowania, ponieważ nie przypala się tak łatwo jak tradycyjne masło. Ghee może być również używane jako baza do sosów i marynat, dodając im głębokiego, maślanego smaku. To również świetny wybór do przygotowania tradycyjnych indyjskich dań, takich jak curry czy dal.
Z powodzeniem można smażyć na nim mięso, ryby, a także warzywa. Doskonale wydobywa smak potraw, co szczególnie dobrze komponuje się z potrawami z kaszy jaglanej. Ponadto, dzięki odporności na wysokie temperatury i długotrwałą świeżość, ghee jest idealnym tłuszczem do stosowania w przepisach na ciasta i desery, zastępując zwykłe masło czy oleje w wielu recepturach. Smażone na maśle ghee pączki będą smakowały wyśmienicie, nabierając subtelnego, lekko karmelowo-orzechowego posmaku.
Podsumowując, masło ghee stanowi cenną alternatywę dla tradycyjnego masła. Jego bogaty profil odżywczy, w tym witaminy i zdrowe kwasy tłuszczowe, dodatkowo przemawia na jego korzyść. Masło ghee nie tylko wzbogaca smak potraw, ale także przyczynia się do zdrowszego trybu życia.
