Wąkrotka azjatycka, zwana również gotu kolą. Co skrywa w sobie mała niepozorna roślinka?

Wąkrotka azjatycka / gotu kola (Centella asiatica (L.)) to niewielka płożąca roślina o okrągłych liściach i wątłych ogonkach z rodziny selerowatych. Jej naturalnym siedliskiem są tereny tropikalne i subtropikalne, dlatego w Polsce spotyka się ją głównie w postaci suszu lub zamknięta w kapsułkach czy tabletkach. Jest przede wszystkim cenioną roślina w medycynie ajurwedyjskiej (ayur – życie i veda – wiedza), pochodzącej z południowo-wschodniej Azji, głównie stosowanej w Indiach, od ponad 3000 lat. Według niej w medycynie nie ma podziału na ciało i duszę, a więc stosuje ona holistyczne podejście do chorych. W celach terapeutycznych stosować można zarówno liście, korzenie, jak i całe ziele gotu koli. Podstawowymi substancjami czynnymi w wąkrotki azjatyckiej są pentacykliczne saponiny triterpenowe, wśród których wyróżnia się szczególnie w przypadku tej rośliny kwas azjatykowy i madekasowy oraz azjatykozyd i madekasozyd. Aby surowiec otrzymywany z tej rośliny mógł być uznany za wykazujący właściwości lecznicze, według Farmakopei, nie powinien zawierać mniej niż 6% sumy pochodnych triterpenoidów, w przeliczeniu na azjatykozyd. Chociaż w niektórych źródłach jako inną nazwę tej rośliny podaje się “brahmi” obecnie to określenie odnosi się do innego rodzaju rośliny i nie powinno być używane zamiennie [1] [2] [3].

Gotu kola działanie na układ nerwowy

Wąkrotka azjatycka jest jednym z najsilniej ziołowych suplementów działających na OUN (ośrodkowy układ nerwowy). Uspokaja i poprawia koncentrację, jej stosowanie jest pomocne także w depresji i stanach depresyjnych. Roślina ta jest adaptogenem, czyli grupy nietoksycznych roślin pozwalającą lepiej znosić codzienne stresujące sytuacje. Działa również neuroprotekcyjnie, czyli zapobiega zmniejszeniu się ilości połączeń nerwowych, dzięki czemu może działać profilaktycznie wobec chorób neurodegeneracyjnych oraz pomagać pacjentom z utratą pamięci. Zapobiega tworzeniu się płytek amyloidowych w chorobie Alzheimera, neurotoksyczność dopaminy w chorobie Parkinsona i zmniejszenie stresu oksydacyjnego [4] [5] [6] [7].

Problemy układu krwionośnego

Jak wynika z badań, gotu kola stosowana w formie naparów może obniżyć ciśnienie krwi osób z nadciśnieniem przez m.in. przez polepszenie przesączu włośniczkowego. Roślina ta wykazuje także silne działanie wobec tkanek łącznych, dzięki czemu wzmacnia naczynia krwionośne oraz ochronną rolę naskórka [8] [9] [10].

Gotu Kola cola 435mg 60 kapsułek SWANSON Kup

Wąkrotka Azjatycka gotu kola mielona 100g NatVita Kup

Gotu kola ekstrakt standaryzowany 220mg 90 kapsułek Hepatica Kup

Wąkrota azjatycka standaryzowana Gotu Kola standardized 100mg 120 kapsułek SWANSON Kup

Trudno gojące się rany i wrzody żołądka

Gotu kola pobudza syntezę fibroblastów (komórek biorących udział w gojeniu się ran oraz powstawania strupa) i kolagenu typu I i III, dzięki czemu wpływa na zabliźnianie się ran. Pomocnym w tym procesie jest również azjatykozyd- jeden ze związków czynnych tej rośliny, działający dodatkowo przeciwzapalnie i przeciwwrzodowo. Ekstrakt z wąkrotki azjatyckiej działa przeciwgrzybiczo i przeciwbakteryjnie wobec bakterii Staphylococcus aureus, Escherichia coli, Bacillus subtilis, i Propionibacterium vulgaris oraz grzyby Aspergillus niger, Aspergillus flavus i Candida albicans [1] [8] [11] [12].

Kosmetyczne zastosowanie gotu koli

Gotu kola dzięki zawartym w niej triterpenu madekasozydu i azjatykozydu zapobiega proliferacji keranocytów, czyli nadmiernemu namnażaniu się komórek skóry, dzięki czemu działa przeciwłuszczycowo. Dodatkowo pobudza syntezę fibronektyny i kolagenu typu I i III, dzięki czemu stosowana jest najczęściej w preparatach przeciwstarzeniowych, przywracających elastyczność skóry, a także przeciw powstawaniu blizn i rozstępów. Niejednokrotnie wyciągi z tej rośliny dodawane są także do preparatów antycellulitowych, gdyż wąkrotka azjatycka wykazuje właściwości lipolityczne- enzymatycznego rozkładu tłuszczu. Jednocześnie gotu kola wykazuje silne właściwości przeciwutleniające, dzięki czemu może chronić komórki przed uszkodzeniem oksydacyjnym związanym z działaniem wolnych rodników i promieniowania UV, a tym samym ograniczać fotostarzenie się skóry. Jak również zapobiegać wielu chorobom cywilizacyjnym [2] [3] [12].

Kiedy nie należy stosować Gotu koli?

Podobnie jak w przypadku większości preparatów nie powinno się jej stosować u kobiet w ciąży i karmiących, ze względu na brak wystarczającej ilości badań potwierdzających brak przeciwwskazań stosowania jej w tym przypadku. Ostrożnie stosować powinny ją także osoby chorujące na różnego rodzaju choroby wątroby, ze zbyt niskim ciśnieniem krwi. Poza tą grupą osób gotu kola jest stosunkowo dobrze tolerowana i nie wywołuje skutków ubocznych, wyjątkiem mogą być lekkie bóle i zawroty głowy oraz lekkie zaburzenia przewodu pokarmowego.

Podsumowanie:

Gotu Kola to roślina wpływająca na koncentracje i poprawę pamięci. Wykazuje też silne właściwości przyspieszające gojenie się ran oraz wzmacniania tkanki łącznej poprzez stymulacje m.in. syntezy kolagenu. Z tych właśnie powodów stosunkowo często stosowana jest także w kosmetologii.

BIBLIOGRAFIA:

1. Katarzyna Karłowicz-Bodalska, Stanisław Han, Tomasz Han, Marta Miranowicz, Agnieszka Bodalska:Centella asiatica (L.) Urban, syn. Hydrocotyle asiaticaL. – wąkrota azjatycka – znana roślina lecznicza Dalekiego Wschodu; Postępy Fitoterapi 2013, 4
2. Włodzimierz Markiewicz: Miodla indyjska i wąkrota azjatycka – mało znane rośliny występujące w preparatach weterynaryjnych; Życie Weterynaryjne 2020, 95(5)
3. Bożena Kowalczyk: Wąkrota azjatycka w lecznictwie i w kosmetyce; Panacea – Leki ziołowe., grudzień 2010; 4 (33): 14-15
4. T. Belwal i in.: Gotu Kola (Centella asiatica); Plant and Algae Extracts Elsevier Inc. All rights reserved. chapter 3, 2019
5. Shinomol G.K., Muralidhara, Bharath M.M.: Exploring the Role of “Brahmi” (Bacopa monnieri and Centella asiatica) in Brain Func-tion and Therapy. Recent. Pat. Endocr. Metab. Immune. Drug. Discov. 2011, 5: 33–49.
6. Orhan I.E.: Centella asiatica (L.) Urban: From Traditional Medicine to Modern Medicine with Neuroprotective Potential. Evid. Based. Com-plement. Alternat. Med. 2012, 1–8
7. https://examine.com/supplements/centella-asiatica/research/#citations dostęp 27.06.2021
8. Dominika Król: Wąkrota azjatycka ( Centella asiatica L.) – właściwości lecznicze; Postępy Fitoterapii 2010, 2: 101-105
9. Fifit Eka Furi Astutika, DiahFauzia Zuhroha, Moh.Rizqi Lazuardi Ramadhan: The effect of gotu kola (Centella asiatica L.) tea on blood pressure of hypertension; Enfermería Clínica 2021, 31(2):S195-S198
10. Anna Amroziak-Krezymo, Agata Czałbowska: Substancje aktywne wykorzystywane w kosmetykach do pielęgnacji skóry naczyniowej; Kosmetologia Estetyczna 2018, 6(7):639-644
11. Minija J, Thoppil JE. Antimicrobial activity of Centella asiatica (L.) Urb. Essential Oil. 2003; 47:179-81.
12. Ratz-Łyko A, Arct J.: Kosmetyczne i dermatologiczne właściwości Centella asiatica; Pol J Cosmetol 2015, 18(1): 25-30

Wąkrota azjatycka Gotu Kola 400 mg 100 kapsułek Aliness Kup

Wąkrotka azjatycka Gotu kola 4:1 ekstrakt 125 mg 90 kapsułek PharmoVit Kup

Zioła i przyprawy Sprawdź

Suplementy diety Sprawdź