Spis treści
- Jakie funkcje w naszym organizmie, pełni wątroba?
- Funkcja detoksykacyjna wątroby
- Funkcja filtracyjna wątroby
- Funkcja magazynująca wątroby
- Funkcja odpornościowa wątroby
- Jakie produkty spożywcze mogą wspomagać pracę wątroby?
- Podsumowanie
Nasza wątroba jest narządem szczególnie narażonym na rozmaite uszkodzenia. Dzieje się tak z uwagi na funkcje, które pełni w organizmie. Co prawda jej komórki jako jedne z nielicznych – posiadają zdolność do samoregeneracji. Jednak mimo tego, nie warto dokładać jej dodatkowej pracy, a zamiast tego spożywać produkty mogące poprawić jej wydolność i funkcjonowanie. Wątroba to doprawdy bardzo ciekawy narząd i obok nerek jest pierwszym bastionem obrony, przed szkodliwymi substancjami, ale również powstającymi w ustroju metabolitami. To właśnie to zainspirowało Nas, do omówienia kilku łatwo dostępnych produktów, mogących wpierać jej prawidłową pracę. Zapraszamy do lektury.
Jakie funkcje w naszym organizmie, pełni wątroba?
Nasza wątroba, jest jednym z tych narządów, który pełni bardzo wiele funkcji w organizmie. Należą do nich funkcja detoksykacyjna, odpornościowa, magazynująca oraz filtracyjna. Kondycja tegoż narządu jest niezwykle ważna, dla prawidłowego funkcjonowania całego ustroju. Mimo, że wątroba jest narządem stosunkowo trudnym do uszkodzenia, nie warto dokładać jej pracy. Wręcz przeciwnie – istnieje wiele związków chemicznych, które mogą usprawnić jej funkcjonowanie, jak i zwiększyć wytrzymałość.
Funkcja detoksykacyjna wątroby
Funkcja detoksykacyjna wątroby, jest prawdopodobnie nam wszystkim najbardziej znana. Wszakże, neutralizuje ona wiele toksyn dostających się do naszego organizmu wraz z pożywieniem. Należą do nich między innymi, alkohol, barbiturany, jak i wiele innych substancji, zawartych chociażby w rozmaitych lekach. Można by rzec, że jest ona swoistym filtrem oraz pierwszym bastionem obrony organizmu. Dodatkowo, przekształca toksyczny amoniak w o wiele mniej szkodliwy mocznik. Bierze również czynny udział w produkcji żółci, czyli związku niezbędnego do prawidłowego trawienia tłuszczów, a w ciągu doby jest w stanie wytworzyć jej blisko 1,5 litra. Nie można również pominąć jej roli w dezaktywacji, sprzęganiu i degradowaniu wszelakich hormonów. Zarówno tych produkowanych przez organizm, ale także tych pochodzących z zewnątrz ustroju. Może również magazynować wiele szkodliwych dla naszego zdrowia substancji w tym, konserwanty pochodzące z pożywienia, środki chemiczne stosowane w uprawie roślin, czy wyżej wymienione składniki wielu leków. Zapobiega tym samym, przedostawaniu się ich do krwiobiegu, gdzie mogły by wyrządzić poważne szkody.
Funkcja filtracyjna wątroby
Nie ulega wątpliwości, że powszechnie z funkcją filtracyjną kojarzone, są nerki. Jest to prawda, lecz nie zmienia to faktu, że nasza wątroba również ma wiele do powiedzenia na tym polu. Odpowiada za przetwarzanie erytrocytów, które nie są w stanie pełnić dalej swojej funkcji. Jednak nie utylizuje ich tak po prostu. Wszakże, znajduje te ich części, które mogą być ponownie użyte do wytworzenia nowych czerwonych krwinek. Natomiast pozostałe, są wydalane z ustroju. Dodatkowo, do podstawowych funkcji tego narządu, należy synteza mocznika. Proces ten nosi nazwę – dezaminacji i jest niezbędny do prawidłowej pracy całego organizmu. Toksyczny amoniak – powstający w wyniku trawienia aminokwasów w jelitach, następnie trafia do wątroby, gdzie z kolei jest metabolizowany do postaci o wiele mniej toksycznej (mocznik). To właśnie pod tą postacią, jest on wydalany wraz z moczem.
Funkcja magazynująca wątroby
Wątroba jest także swoistym magazynem organizmu. Wszakże, może ona wytwarzać energię poprzez zdolność do przekształcania cukrów w glukozę, jak i tłuszcze. Dostarczone wraz z pożywieniem węglowodany, są następnie przekształcane do cukru prostego – glukozy. Następnie, ów cukier jest magazynowany przez wątrobę w formie glikogenu. W momencie, gdy nasz organizm potrzebuje zastrzyku energii, chociażby w momencie intensywnego wysiłku fizycznego – związek ten z powrotem, metabolizowany jest do postaci glukozy. Oprócz glikogenu, nasza wątroba jest w stanie magazynować wiele innych substancji. Należą do nich wszelakie witaminy i związki mineralne. W tym przypadku sytuacja jest z goła podobna. W momencie, gdy organizm potrzebuje owych substancji, mogą być one uwolnione do krwiobiegu. Co ciekawe, zdrowa wątroba potrafi zmagazynować zapas witaminy A, na okres 1-2 lat, ale również pokaźną ilość witaminy B12 (zapas na 2-3 lata), jak i witamin A oraz D (zapas na około 2 miesiące). Może także gromadzić żelazo i niektóre białka osocza. Pełni również niebagatelną rolę w produkcji wszelkich białek. Szacuje się, że produkuje blisko 85% wszystkich białek osocza krwi. Należą do nich chociażby albuminy i protrombina. Produkuje także aminokwasy, niezbędne do dalszych syntez, a w wyniku ich rozpadu w wątrobie, mogą powstawać ketokwasy, jak i amoniak.
Funkcja odpornościowa wątroby
Wątroba pełni także poniekąd funkcję odpornościową i jest to ściśle związane z jej budową. Komórki tegoż narządu mają strukturę swoją budową przypominającą siatkę. Dzięki temu, mogą one filtrować i zatrzymywać wiele bakterii, wirusów, grzybów, pasożytów, jak i ich antygeny. Dodatkowo ulegają one zniszczeniu za sprawą makrofagów wątroby. Możemy więc śmiało stwierdzić, że jest ona bardzo istotna w kształtowaniu się odporności immunologicznej organizmu i neutralizowaniu potencjalnych zagrożeń.
Jakie produkty spożywcze mogą wspomagać pracę wątroby?
Jedne substancje działają destrukcyjnie na wątrobę i można rzec, że dostarczają jej dodatkowej pracy. Z kolei druga grupa produktów spożywczych, może mieć na nią prozdrowotny pływ i zdecydowanie wspierać jej funkcje. Dlatego też, skupimy się na tej drugiej grupie produktów.
Czerwone buraczki oraz marchewka
Marchewka oraz buraki czerwone, to doskonałe źródło wszelakich flawonoidów, w tym glutationu. Substancja ta, może znacznie wspomóc detoksykację wątroby, wzmocnić jej komórki oraz stymulować do działania. Warto dodać, że aby uzyskać takie efekty, należy spożywać oba warzywa na surowo.
Zielona herbata
Zielona herbata, to źródło wielu prozdrowotnych substancji, w tym antyoksydantów. Dodatkowo słynie z właściwości oczyszczających. Zawarte w niej katechiny wpierają pracę wątroby i zapobiegają nadmiernej akumulacji komórek tłuszczowych. Włącznie nawet niewielkiej ilości naparów z zielonej herbaty do diety, z pewnością pozytywnie wpłynie na funkcjonowanie tego narządu.
Kurkuma
Kurkuma łączy zalety, zarówno smacznej przyprawy, jak i środka wykazującego iście pozytywny wpływ na funkcje wątroby. Możemy stosować ją pod postacią aromatycznego proszku, ale także całych korzeni. Posiada właściwości przeciwzapalne, wspomaga naturalną odporność organizmu, antyoksydacyjne, jak i może wspomagać regenerację wątroby. Dodajmy, że wcale nie trzeba spożywać jej w dużych ilościach. Nawet niewielkie dawki, mogą zdziałać naprawdę wiele.
Awokado
Awokado, już jakiś czas temu – zyskało miano super food i wcale nie jest to ocena na wyrost. Z uwagi na fakt, iż wątroba metabolizuje wszelakie tłuszcze, warto sięgać po te najmniej ją obciążające. Zamiast spożywać niezdrowe tłuszcze trans, zawarte chociażby w margarynach, czy tłuszcze nasycone między innymi znajdujące się w smalcu, czy maśle – o wiele lepiej będzie sięgać po awokado. Znajdziemy w nim zdrowe, roślinne kwasy tłuszczowe, w tym te jednonienasycone. Mogą one pomóc nam zachować dobrą kondycję układu sercowo-naczyniowego, ale co bardziej istotne – są niezwykle łatwostrawne. Nie obciążają, aż tak mocno wątroby i z pewnością pomogą nam w zachowaniu jej w dobrym zdrowiu na lata.
Grejpfrut
Ten owoc cytrusowy, może mieć ogromny wpływ na prawidłową pracę wątroby. Poza dostarczeniem sporej ilości witaminy C, może wspomagać funkcję detoksykacyjną tegoż narządu, jak i działać przeciwbakteryjnie i przeciwgrzybiczo. Dodatkowo, przyczynia się do przyśpieszenia regeneracji komórek wątroby, jak i jej oczyszczenia.
Warzywa liściaste
Warzywa liściaste, zwłaszcza te zielone, takie jak chociażby szpinak, cykoria, sałata oraz rukola – posiadają spore ilości chlorofilu. Pomaga on organizmowi, a zwłaszcza naszej wątrobie w neutralizacji wielu toksyn, w tym metali ciężkich, pestycydów, czy niektórych popularnych związków konserwujących. Dodatkowo, może on wspomagać produkcję żółci, tym samym poprawiając trawienie tłuszczów.
Warzywa kapustowate
Brokuły, kapusta czy kalafior – należące do warzyw kapustowatych, również mogą wpierać pracę wątroby. Poza tym, że są źródłem wielu witamin i minerałów, zawierają także glutatation. Ten związek chemiczny, odgrywa kluczową rolę w oczyszczaniu tego narządu. Dodatkowo wysokie spożycie warzyw, jest nieodłącznie związane z zachowaniem zdrowej wątroby. Wszakże, może zapobiegać takim schorzeniom jak stłuszczenie wątroby, powstawaniu jej nowotworów oraz ma pozytywny wpływ na cały nasz organizm.
Jabłka
Te niewątpliwie najbardziej popularne w naszym kraju owoce, charakteryzują się wysoką zawartością pektyny. Wszakże, pęcznieje w naszych jelitach, tym samym ułatwiając ich oczyszczanie, jak i wydalanie toksyn. Nie działa ona co prawda bezpośrednio na wątrobę, jednak warto pamiętać, że dzięki takiemu działaniu – może ona pomóc znacznie odciążyć ten narząd w jej funkcji detoksykującej.
Podsumowanie
Wątroba, to doprawdy niezwykle ważny narząd. Wszelkie zaburzenia jej działania, z pewnością odczujemy niezwykle szybko. Mimo stosunkowo dużej odporności na wszelakie uszkodzenia, nie warto dostarczać jej niepotrzebnej dodatkowej pracy. Natomiast, można zdecydowanie pomóc w jej codziennym funkcjonowaniu. Spożywanie wyżej wymienionych produktów, nie tylko pozwoli na jej dłuższą i wydajniejszą pracę, ale również z pewnością pozytywnie wpłynie na dobrostan całego organizmu.
Bibliografia
- Boroń-Kaczmarska A., Żywienie w chorobach wątroby, opr. na podst. referatów wygłoszonych podczas IV Naukowej Konferencji Polskiego Towarzystwa Hepatologicznego, Szczecin, 25.05.2000 r. i zebranych w „Medical Science Monitor”, 2000, 6, supl. 1, 5-75, mp.pl, dostęp 27 IX 2010.
- Brühl W., Choroby wątroby i dróg żółciowych, tłum. J. Hornik, PZWL, Warszawa 1972.
- Wieczorek-Chełmińska Z., Żywienie w chorobach wątroby, dróg żółciowych i trzustki, PZWL, Warszawa 2009.
- William Ganong: Fizjologia. Joanna Lewin Kowalik (redakcja naukowa tłumaczenia). Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2007, s. 485. ISBN 978-83-200-3326-7.
- Wojciech. Sawicki: Histologia. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2005, s. 430–431. ISBN 83-200-3127-3.
- Hryniewiecki L, Żywienie w chorobach wątroby, [w:] J. Hasik, J. Gawęcki, Żywienie człowieka zdrowego i chorego, tom 2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008, s. 197-186.
Jego książka bardzo mi się przyda , przymierzałam się do tej diety . Ona najbardziej mi odpowiada są tam produkty które lubię , lecz problem mam z liczeniem makro składników. Teraz to łatwiejsze