SPIS TREŚCI
- Czym jest dieta MIND?
- Podstawowe zasady diety MIND
- Produkty wskazane w diecie MIND
- Produkty niewskazane w diecie MIND
- Czynniki mające wpływ na starzenie się organizmu
- Czym jest choroba Alzheimera?
- Dieta MIND, a choroba Alzheimera
- Podsumowanie
Pośród wielu diet, o których słyszymy na co dzień, coraz częściej powstają te, mające na celu zapobieganie konkretnym chorobom. Niewątpliwą plagą naszych czasów są choroby cywilizacyjne, takie jak otyłość, cukrzyca czy choroby układu sercowo-naczyniowego. Mimo wszystko jest jeszcze jeden rodzaj schorzeń, który dotykał ludzi od zarania dziejów. Mianowicie mowa o chorobach wieku podeszłego. Nie sposób się przed nimi uchronić, gdyż czas płynie nieubłaganie. Wraz z nim zachodzą procesy starzenia i neurodegeneracyjne. To właśnie one odpowiadają za fakt, iż okres starości powszechnie kojarzony jest z ogromnymi ograniczeniami w codziennym funkcjonowaniu. O dziwo, znaleziono pewnego rodzaju remedium. Nie odwraca co prawda tych procesów, ale może spowolnić ich postępowanie i pozwolić cieszyć się zdrowiem na dłużej. Przedstawiamy dietę Mind.
Czym jest dieta MIND?
Ten specyficzny rodzaj diety, powstał w oparciu o wiele badań naukowych. Owe badania miały na celu, dostosowanie diety w taki sposób, aby była nie tylko zdrowa, ale także miała korzystny wpływ na funkcjonowanie mózgu i całego układu nerwowego. Dieta ta została w znaczniej mierze opracowana przez Martę Clare Morris. Cel, jaki jej przyświecał był szczytny. Mianowicie, chodziło o zmniejszenie ryzyka wystąpienia choroby Alzheimera i spowolnienie degeneracji mózgu wraz z wiekiem. Dieta MIND jest w pewnym sensie połączeniem kilku diet. Bazuje na popularniej diecie DASH, czyli mającej na celu walkę z nadciśnieniem tętniczym oraz wprowadza elementy diety śródziemnomorskiej – uważanej za jedną z najzdrowszych na świecie. Dodatkowo w oparciu o w/w badania, do owej diety dodano wiele produktów, które mają korzystne działanie na nasz mózg oraz opóźnienie procesów starzenia się, tegoż organu.
Podstawowe zasady diety MIND
Dieta MIND, jest naprawdę przemyślana pod kątem stosowania jej przez seniorów. Nie znajdziemy w niej praktyczne żadnych zaleceń co do kaloryczności, makro i mikro elementów czy pór posiłków. Nie jest tak bez przyczyny. Jedną z najbardziej odrzucających rzeczy w wielu dietach jest właśnie ta sztywność i kurczowe trzymanie się zaleceń. Postawiono na prostotę i smakowitość samej diety. Warto mimo wszystko spożywać posiłki w miarę regularnie, aby weszło to nam w nawyk. Poza tym nie ma tu wielkiej filozofii. Podstawą diety, są produkty wskazane, mające działanie prozdrowotne oraz te których spożycie należy ograniczyć lub całkowicie wyeliminować. Dzieje się tak z uwagi na fakt, iż mogą one przyśpieszać procesy neurodegeneracyjne.
Produkty wskazane w diecie MIND
W tym sposobie odżywiania, wyróżniono 10 grup produktów, które najlepiej włączać jak najczęściej do swojego jadłospisu.
- Warzywa z niską zawartością skrobi (bakłażan, cebula, marchewka, ogórek, szczypiorek, pomidor)
- Warzywa liściaste (sałata, kapusta, szpinak, seler naciowy, rukola, roszponka)
- Owoce jagodowe (maliny, jeżyny, truskawki, czarne porzeczki)
- Wszelkiej maści orzechy, kiełki i pestki
- Produkty z pełnego ziarna (chleb żytni, płatki owsiane, ryż, makaron, kasze)
- Tłuste ryby (makrela, łosoś, tuńczyk)
- Oliwa z oliwek oraz oleje roślinne
- Strączki (fasola, groch, bób, soczewica, ciecierzyca)
- Drób
- Czerwone wytrawne wino (mimo wszystko jest to napój alkoholowy, także zaleca się małe spożycie, najlepiej jedną lampkę raz na jakiś czas)
Produkty niewskazane w diecie MIND
Podobnie jak w pierwszym przypadku, rozróżniono kilka grup produktów. W sumie jest ich 5 i należy ograniczyć ich spożycie w miarę możliwości. Produkty te, mogą przyśpieszać działanie neurodegeneracyjne i powodować więcej negatywnych skutków dla organizmu.
- Czerwone mięso (należy ograniczyć)
- Wszelkiej maści słodycze (ciastka, cukierki, żelki, czekolada, batoniki, cukier biały)
- Sery (zwłaszcza tłuste)
- Masło i margaryny
- Smażone jedzenie
Czynniki mające wpływ na starzenie się organizmu
Istnieje bardzo wiele czynników mających wpływ na to w jaki sposób oraz jak szybko się starzejemy. Wiadomym jest, że nie na wszystko mamy wpływ. Dlatego omówimy tylko wybrane czynniki, które możemy modyfikować. Na pewno warto wspomnieć o aktywności fizycznej. Nie od dziś wiadomo, że ruch to zdrowie i nawet codzienne małe aktywności, są lepsze niż ich brak. Czynnik tej jest naprawdę bardzo istotny w procesie starzenia, a im dłużej zachowana aktywność fizyczna, tym prawdopodobnie procesy starzenia, będą zachodziły wolniej. To co spożywamy, także ma ogromny wpływ. Niech za przykład posłuży nam dieta MIND. Jednak to nie jedyna słuszna droga. Po prostu zdrowe odżywianie, nie przejadanie się, ale i sama jakość spożywanych produktów, walnie przyczynia się do opóźnienia tych procesów. Istotne jest również samopoczucie, bo co nam po długim życiu, jeśli jesteśmy nieszczęśliwi. Warto zadbać o rozwój zainteresowań i spędzenie czasu z ludźmi, których darzymy sympatią. Popularne, są także wszelkiej maści wydarzenia, dzięki którym seniorzy i nie tylko, mogą pozostać aktywni społecznie. Taka integracja oraz poczucie tego, iż jesteśmy potrzebni może zdziałać o wiele więcej niż dieta cud. Pomocny w zachowaniu zdrowia na lata, okazuje się z pewnością trening mózgu. Czytanie książek, rozwiązywanie krzyżówek i łamigłówek to tylko niektóre przykłady.
Czym jest choroba Alzheimera?
Choroba Alzheimera ma charakter neurodegeneracyjny. Oznacza to, że z czasem jej trwania tracimy coraz to więcej komórek nerwowych, odpowiedzialnych za pracę całego układu nerwowego i czynności poznawcze. Same początki choroby, są zazwyczaj niezauważalne, co dodatkowo czyni ją groźną. Warto jednak pamiętać, że wcześnie zdiagnozowana pozwala wdrożyć odpowiednie leczenie, oraz dietę. Można znacznie opóźnić jej przebieg, przez co zwiększyć komfort chorego i jego kondycje psychofizyczną. Na początku objawy nie wskazują na chorobę, bowiem należą do nich zaniki pamięci krótkotrwałej, zwykłe zapominanie, gdzie zostawiliśmy jakiś przedmiot, czy wyłączyliśmy żelazko. Jednak każdemu może się zdarzyć o czymś zapomnieć. Dlatego warto zaznaczyć, na czym polega różnica między chorobą a zwykłym niedopatrzeniem. Można zapomnieć o jakiejś sprawie, ale zdrowy człowiek będzie pamiętał otoczkę z nią związaną. Dajmy na przykład imię jakiejś osoby. Natomiast chory na Alzheimera, nie tylko zapomni imię, ale także to kim dla niego dana osoba jest (dziecko, sąsiad, kolega z pracy). Dlatego jest to bardzo ważne kryterium, pomagające wykryć chorobę we wczesnym stadium. Później mogą pojawić się wahania nastrojów, czy opowiadanie po raz kolejny tej samej historii. Natomiast w końcowym stadium mogą wystąpić halucynacje wzrokowe i słuchowe, nietrzymanie moczu i kału, ale także ogólne otępienie.
Dieta MIND, a choroba Alzheimera
Główną motywacją do wyodrębnienia tej diety, była właśnie choroba Alzheimera. Po dokładniejszych oględzinach wykazano, że jest ona jednym z najskuteczniejszym sposobów prewencji, jak i samego leczenia. Dodatkowo, może znacznie spowolnić rozwój tej choroby. Stosowanie diety przez dłuższy czas, może także warunkować, brak jej wystąpienia, nawet w zaawansowanym wieku. W grupie osób stosujących tą dietę pieczołowicie, wykazano zmniejszenie ryzyka wystąpienia choroby aż o 53 %. Natomiast w grupie badanych, którzy ją stosowali, jednak często zdarzały im się odstępstwa od diety, wynik i tak był zadowalający. Wyniósł on bowiem 35 %, w porównaniu z grupą kontrolną. Dane te były analizowane tylko pod kątem stosowania diety. Nie brano natomiast pod uwagę takich czynników jak tryb życia, stosowanie używek, czy aktywność fizyczna. Domniemano natomiast, że połączenie diety z odpowiednim stylem życia i codzienną aktywnością fizyczną, jak i ćwiczeniem mózgu, może zmniejszyć prawdopodobieństwo jeszcze bardziej. Dodatkowo dieta ta jest tak skuteczna z uwagi na wysoką zawartość przeciwutleniaczy, mających korzystny wpływ na spowolnienie starzenia się organizmu. Warto także wspomnieć o całkiem sporej zawartości zdrowych tłuszczy roślinnych, jak i orzechów i owoców jagodowych. To dzięki nim i substancją, które posiadają tak dobrze wpływają na pracę mózgu. Dieta ta, może znaleźć także zastosowanie w leczeniu innych chorób. Na piedestał wysuwa się depresja i inne typy zaburzeń, zwłaszcza nastroju. Dieta ta, może być dobrym dodatkiem do leczenia farmakologicznego, a to z uwagi na polepszenie pracy mózgu i jego regenerację. Bardzo często wraz z w/w chorobą Alzheimera, w sukurs idzie właśnie depresja. Dlatego warto również rozważyć stosowanie tej diety w takim przypadku.
Podsumowanie
Zdrowy styl życia, dieta i wszelkie formy aktywności fizycznej, są nam niezbędne do zachowania zdrowia. Sama dieta MIND, także sprawdzi się w prewencji niektórych chorób, zwłaszcza tych neurodegeneracyjnych. Pamiętajmy, że to w jakiej formie będziemy na stare lata, zależy w ogromnej części od nas samych. Dlatego warto skupić uwagę na tym jak żyjemy, co jemy i w jaki sposób do tego dążymy.
Bibliografia
- Castellani R. and Perry G.: Molecular Pathology of Alzheimer’s Disease, Colloquium Series on Neurobiology of Alzheimer’s Disease. 2013 (1)1-91
- Wieczorowska-Tobis K., Suwalska A.: Dieta MIND – co wiemy o jej efektywności. Postępy Dietetyki w Geriatrii i Gerontologii, 2016; 1: 5–8.
- Morris M.C., Tangney C.C., Wang Y., et al.: MIND diet associated with reduced incidence of Alzheimer’s disease. Alzheimers Dement. 2015 Sep;11(9):1007-14.
- Morris M.C., Tangney C.C., Wang Y., et al.: MIND diet slows cognitive decline with aging. Alzheimers Dement. 2015 Sep;11(9):1015-22