.png){kind=small}
SPIS TREŚCI
- Krótka historia imbiru
- Imbir jako przyprawa
- Właściwości odżywcze kłącza imbiru
- Imbir na przeziębienie
- Imbir na redukcje masy ciała
- Imbir w cukrzycy i insulinooporności
- Imbir na układ krążenia
- Imbir na dolegliwości trawienne
- Właściwości przeciwbólowe imbiru
- Imbir – przeciwwskazania
- Podsumowanie
Pierwsze wzmianki o imbirze, historycy datują na około 1000 lat przed naszą erą. Ludy azjatyckie już wtedy znały tą roślinę, a szczególnie jej kłącze, było obiektem ich zainteresowania. Obecnie imbir lekarski nie występuje praktycznie w stanie dzikim. Stał się rośliną typowo uprawną. Dorasta do 100 centymetrów wysokości i jest byliną, blisko spokrewnioną z kurkumą i kardamonem. To co znamy dziś pod nazwą imbiru, jest rozgałęzionym kłączem tej rośliny. Ceni się go z uwagi na szereg prozdrowotnych właściwości, ale także wartości odżywcze lub przyprawowe.
Krótka historia imbiru
Dzieje imbiru są naprawdę długie i nie jest do końca jasne, czy nie był znany jeszcze wcześniej. Prawdopodobnie pochodzi z Melanezji, skąd przywędrował do Azji. Znany był w starożytności, przez ludy z basenu morza śródziemnego, Indii, ale także w krajach arabskich. Jego lecznicze właściwości jako pierwszy dokładniej opisał Suśruta w VI wieku przed naszą erą. Był on jednym z najbardziej poważanych medyków w ówczesnych Indiach. Chińczycy zaliczali imbir do żywiołu ognia, bo daje moc i energię. Stosowali go jako afrodyzjak.
W Europie imbir zyskał popularność, dzięki arabskiemu medykowi – Awicennie. Opisał on jeszcze bardziej dokładnie, właściwości tej rośliny. Dzięki temu, już w średniowieczu możni i szlachetnie urodzeni, wykorzystywali lecznicze działanie imbiru.
Naukowy opis rośliny wykonany przez angielskiego botanika Williama Roscoe i nazwa łacińska gatunku Zingiber officinale, pochodzą z przełomu XVIII i XIX wieku. W okresie tym używanie imbiru jako przyprawy i surowca leczniczego stało się powszechne.
Imbir jako przyprawa
Imbir jest jedną z najpopularniejszych przypraw na świecie. Można go stosować w formie suszonej, ale także, marynowanej lub kandyzowanej. Szczególną sławę zyskał w krajach azjatyckich i arabskich. Jest istotnym składnikiem mieszanki przypraw curry, ale także dodaje się go do przyprawiania zup, sosów i mięs. Jest nieodzownym składnikiem słodkich wypieków, ale i napoi. Dodaje się go grzanego piwa, wina, ale także kawy i miodu pitnego. Imbir ma nieco ostry, palący i słodkawy smak. Dzięki temu jest bardzo uniwersalną przyprawą w każdej kuchni.
Właściwości odżywcze kłącza imbiru
Korzeń imbiru zawiera wszystkie podstawowe składniki odżywcze jak białka, tłuszcze, węglowodany, błonnik oraz witaminy i składniki mineralne. Jest również bogatym źródłem fitoskładników, czyli substancji odpowiadających za jego charakterystyczny smak i zapach. Intensywny aromat imbiru, ze świeżą, trochę słodką, a trochę drzewną nutą to zasługa zingiberolu – składnika olejku eterycznego. W 100 gramach świeżego kłącza, znajdziemy około 80 kcal. Zawiera witaminy z gruby B, ale też C, E, A i K. Natomiast ze składników mineralnych, znajdziemy w nim sporo wapnia, fosforu, żelaza i potasu.
Imbir na przeziębienie
Korzeń imbiru działa odtruwająco, przeciwbólowo, przeciwwirusowo i przeciwbakteryjne. To wszystko zasługa gingeroli, które oprócz tego są silnymi antyoksydantami. Ze względu na te właściwości, imbir świetnie nadaje się jako naturalne wspomaganie odporności. Dodatkową zaletą jest jego działanie rozgrzewające, co doskonale sprawdzi się podczas przeziębienia lub grypy, ale też profilaktycznie, przy wyziębieniu organizmu. Napar z imbiru, może być pomocny także w stanach zapalnych gardła, ale i w bólach zatok. Przez wzgląd na olejki eteryczne w nim zawarte, działa wykrztuśnie i może rozrzedzać wydzielinę z nosa, tym samym ułatwiając nam skuteczniejsze się jej pozbycie.
Imbir na redukcje masy ciała
W jaki sposób imbir może wspomóc proces odchudzania? Przede wszystkim imbir ułatwia trawienie – olejek, który zawarty jest w kłączu imbiru, może pomóc na zaburzenia trawienne i problemy z perystaltyką jelit. Wszystkie te działania mogą pozytywnie wpływać na przyśpieszenie metabolizmu. Co z kolei ułatwi utratę zbędnych kilogramów. Dodatkowo wyciąg z imbiru np.: w postaci olejku czy naparu, redukuje uczucie łaknienia. Pozwala to na ograniczenie podjadania między posiłkami, dzięki czemu przyjmujemy mniej kilokalorii. Dlatego warto sięgać po wodę z dodatkiem imbiru, który nie tylko wzbogaci jej smak, ale i może pomóc nam w dążeniu do wymarzonej sylwetki.
Imbir w cukrzycy i insulinooporności
Istnieje wiele korzystnych wniosków z badań w kwestii „imbir a cukrzyca” – wykazano, że korzeń imbiru ma właściwości hipoglikemizujące, czyli może przyczyniać się do redukowania stężenia glukozy we krwi. Tyczy się to zarówno glikemii na czczo jak i po posiłkowej. W badaniach tych stosowano dawki od 100 mg do 500 mg, wodnego ekstraktu z imbiru, na kilogram masy ciała. Działanie to zawdzięczmy temu, iż substancje aktywne zawarte w kłączu, zwiększają wrażliwość tkanek na insulinę. Dzięki temu, potrzeba mniej, tegoż hormonu do zachowania odpowiedniej glikemii. Jest to szczególnie istotne w profilaktyce cukrzycy w przyszłości. Co więcej wykazano, że imbir może zmniejszać wchłanianie glukozy z jelit do tkanek, ale także ograniczać działanie niektórych enzymów biorących udział w metabolizmie tego cukru prostego. Szczególnie dobrze redukuje działanie amylazy trzustkowej.
Imbir na układ krążenia
Prozdrowotne właściwości imbiru, można także wykorzystać w profilaktyce chorób sercowo-naczyniowych. Naukowcy wskazali na możliwy wpływ na redukcję ciśnienia tętniczego krwi. W związku z tym, możemy przypisać mu działanie przeciwagregacyjne czy antymiażdzycowe. Dokładniej, może redukować ilość cholesterolu LDL we krwi, ale także pozytywnie wpływać na stan samych naczyń i serca. Imbir hamuje również agregację płytek krwi, dzięki czemu chroni przed powstaniem zakrzepów.
Imbir na dolegliwości trawienne
Jednym z najczęstszych zastosowań imbiru, jest wspomaganie pracy układu pokarmowego. Dzięki swoim właściwościom żółciopędnym, ułatwia trawienie. Dodatkowo, może redukować wzdęcia i pobudzać perystaltykę jelit i żołądka. Nieznacznie wspomaga wydzielanie samego kwasu solnego i śliny, co także jest bardzo istotne. Może też redukować mdłości, co znacznie wpłynie na samopoczucie kobiet w ciąży, ale i nie tylko.
Właściwości przeciwbólowe imbiru
Imbir ma także właściwości przeciwbólowe – leki na bazie imbiru stosowane są w terapii migren, bóli miesiączkowych, działa także antyobrzękowo, ze względu na swoje moczopędne działanie. Może także pomagać w bólach reumatycznych stawów, ale także redukować bóle menstruacyjne. Olejek imbirowy wykazuje również działanie rozluźniające. Szczególnie pomocny jest, przy bólach mięśni. To właśnie z tego powodu, okłady z imbiru i masaże z jego udziałem, znalazły szerokie zastosowanie w sporcie.
Imbir – przeciwwskazania
Jak każda substancja imbir może wywoływać niepożądane skutki uboczne. Przyjmowany doustnie, zwłaszcza w nadmiernej ilości, może wywoływać działania uboczne jak biegunka, ból brzucha, gazy oraz zgaga. Dodatkowo, preparaty zawierające imbir, powinny ograniczyć osoby borykające się ze schorzeniami układu pokarmowego. Mowa tu o m.in. wrzodach żołądka i dwunastnicy, ale i chorobie refluksowej oraz nadkwasocie. Imbir działa drażniąco na układ pokarmowy osób cierpiących na wymienione choroby. Spożywanie imbiru powinno być ograniczone przez kobiety w ciąży.
Uważać także powinni pacjenci, przyjmujący na stałe leki przeciwzakrzepowe. Taka interakcja, może prowadzić do znacznego obniżenia ciśnienia krwi, znacznie ponad normę. Taka sama sytuacja jest z lekami na nadciśnienie oraz niedociśnienie. Przez wpływ związków zawartych w imbirze, takie osoby także powinny ograniczyć jego spożycie.
Mimo pozytywnego wpływu imbiru na prewencje cukrzycy, zaleca się jego ograniczenie pacjentom leczonym insuliną. A to z uwagi na fakt, że takie połączenie, może powodować znaczną hipoglikemię i wahania poziomu cukru. Co nie jest szczególnie korzystne.
Podsumowanie
Imbir jak i preparaty zawierające jego ekstrakt, są kopalnią prozdrowotnych substancji. Warto natomiast pamiętać, że nie jest on lekiem sam w sobie. Najlepiej działa jako dodatek do codziennej diety i urozmaicenie potraw. Nie zmienia to jednak faktu, że może być dla nas źródłem wielu cennych substancji i warto go spożywać. Nie zapominajmy o potencjalnych skutkach ubocznych jego zastosowania. W razie jakichkolwiek wątpliwości co do jego spożycia, nic nie zastąpi konsultacji z lekarzem.
Bibliografia
- Kulczyński B. i wsp.: ZNACZENIE ŻYWIENIOWE IMBIRU. BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. – XLIX, 2016, 1, str. 57 – 63.
- Gilbowski P. i wsp.: Właściwości prozdrowotne imbiru. BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. – L, 2017, 2, str. 115 – 121.
- Wielka encyklopedia przyrody. Rośliny kwiatowe. 2. Warszawa: Muza S.A., 1998, s. 442-443. ISBN 83-7079-779-2.
- Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-08-22] (ang.)
