.png){kind=small}
SPIS TREŚCI
- Podstawowe informacje na temat wątroby
- Największe zagrożenia dla Twojej wątroby
- Objawy świadczące o tym, że Twoja wątroba nie radzi sobie najlepiej
- Jak wspierać pracę wątroby?
- Woda
- Cholina i fosfolipidy
- Zioła wspomagające pracę wątroby
- Inne produkty wspomagające pracę wątroby
- Podsumowanie
Można by rzec, że nie ma organów ważnych i ważniejszych. Wszystkie bowiem, są bardzo istotne dla zachowania zdrowia na lata. Ich stan oraz to w jaki sposób się z nimi obchodzimy ma ogromny wpływ na ich funkcjonowanie. Może objawiać się to zarówno w postaci rozmaitych dolegliwości, jak i prawidłowych funkcji narządów przez bardzo długi czas i mimo upływu lat. Dlatego tak ważne jest odpowiednie odżywianie i styl życia. W niniejszym artykule skupimy naszą uwagę na wątrobie i tym jak naturalnie o nią zadbać.
Podstawowe informacje na temat wątroby
Nasza wątroba jest jednym z największych narządów w naszym ciele i pełni szereg istotnych funkcji. Jest ona gruczołem. Masa wątroby oscyluje u dorosłego człowieka w granicach 1300-1700 gramów w zależności od płci oraz wieku. Stanowi ona część układu pokarmowego oraz położona jest pod przeponą, a od dołu graniczy z jelitami oraz żołądkiem. Ponadto wykazuje zdolność do regeneracji, nawet z poważnych i rozległych uszkodzeń. Wątroba nieodzownie kojarzy się z funkcjami trawiennymi, metabolicznymi i magazynującymi. Do jej najważniejszych zadań należy niewątpliwie synteza żółci, czynników krzepnięcia krwi, cholesterolu i trójglicerydów, ale także enzymów i aminokwasów. Poza tym jest niezwykle ważna dla naszego metabolizmu. Pewnie od razu kojarzyć się może z metabolizowaniem etanolu do aldehydu octowego, notabene odpowiedzialnego za popularnego kaca, ale nie tylko. Wątroba przekształca węglowodany złożone w łatwo przyswajalną glukozę, by jej nadmiar zmagazynować w postaci glikogenu lub tłuszczu. Metabolizuje ona także aminokwasy oraz puryny. Także w wątrobie następuje rozpad martwych krwinek czerwonych. Może także magazynować niektóre substancje. Mowa o żelazie, witaminach rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D, E, K) i niewielkich ilościach witaminy C oraz B12. Wątroba pełni także funkcję filtra. Przepływająca przez nią krew jest oczyszczana z rozmaitych produktów metabolizmu komórkowego. Wspomnieć należy także o tym, że wszelkie substancje aktywne zawarte np.: lekach czy używkach, trafiające do organizmu drogą pokarmowe, są także w niej rozkładane. Ciekawostką może być też fakt, iż pełni kilka nieoczywistych funkcji. Reguluje bowiem temperaturę ciała i buforuje poziom glukozy we krwi. U płodu natomiast, pełni także rolę krwiotwórczą.
Największe zagrożenia dla Twojej wątroby
Skoro omówiliśmy po krótce za jakie procesy zachodzące w naszym ciele odpowiada wątroba, przejdźmy do zagrożeń. Nie jest tajemnicą, że skoro pełni funkcje detoksykacyjną, jest bardzo narażona na uszkodzenia z powodu rozmaitych używek. Alkohol i palenie tytoniu, są jednymi z największych niszczycieli naszej wątroby. Oczywiście z bardzo małymi dawkami, poradzi sobie bez problemu, jednak zazwyczaj na tym się nie kończy. Te używki działają bardzo szkodliwie, gdyż wątroba musi włożyć wiele pracy w celu ich neutralizacji i zmetabolizowania do mniej toksycznych związków chemicznych, które następnie są usuwane z organizmu. Sytuacja wygląda podobnie w przypadku rozmaitych leków, z których większość jest metabolizowana właśnie przez ten narząd. Dlatego nie należy przesadzać, zwłaszcza z lekami stosowanymi doraźnie. Mowa o wszelkiej maści lekach przeciwbólowych, a połączenie ich dodatkowo z alkoholem stanowi zabójczą mieszankę dla wątroby. Warto także wspomnieć o nadmiarze cukru w diecie. On także jest szkodliwy dla wątroby, a to z uwagi na fakt, iż to właśnie ona zajmuje się jego metabolizmem. Duże ilości cukrów prostych, ale także słodzików, mogą zaburzać jej pracę a i zdolności do regeneracji. Szczególnie groźny jest syrop glukozowo-fruktozowy, czyli popularny składnik słodkich napojów, ale i wszelkiej maści ciastek, batoników i żelków. Warto także wspomnieć o popularnym wzmacniaczu smaku, a mianowicie glutaminianie sodu i samej soli. Ich nadmiar w diecie także ma niekorzystny wpływ na funkcje wątroby. Podobnie jest także z obróbką żywności. Bowiem żywność wysokoprzetworzona i popularny fast-food i ogólnie pożywienie z wysoką zawartością tłuszczy, jest obciążające dla wątroby. Warto zwrócić także uwagę na sposób obróbki termicznej. Najlepiej wybierać gotowanie, gotowanie na parze, pieczenie czy duszenie. Smażenie, a zwłaszcza to na głębokim tłuszczu najlepiej ograniczyć do niezbędnego minimum.
Objawy świadczące o tym, że Twoja wątroba nie radzi sobie najlepiej
O wątrobę należy dbać, nawet wtedy, gdy nie wykazuje objawów chorobowych. Natomiast tym bardziej należy się o nią zatroszczyć, jeśli zaobserwujemy u siebie objawy zakłócenia jej pracy. Podstawowym objawem jest kłujący ból w prawym boku pod żebrami lub dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Mowa o wzdęciach, zaparciach, biegunkach i gorzkim charakterystycznym posmaku w ustach. Mogą także wystąpić zmiany natury dermatologicznej, objawiającymi się żółtym zabarwieniem spodu języka, brodawkami czy uczuciem zimnej i zawilgoconej skóry. Wymienić możemy także chociażby ciągłe zmęczenie, podwyższenie ciśnienia krwi i wahania nastroju. Zaburzenia pracy wątroby, mogą objawiać się na naprawdę wiele sposobów, a to z uwagi na fakt, iż zarządza ona ogromem procesów w naszym ciele. Warto także dodać, że wątroba nie posiada unerwienia czuciowego, dlatego zazwyczaj nie daje oznak bólowych, co nie przeszkadza jej przypominać nam o swoim istnieniu na wiele sposobów.
Jak wspierać pracę wątroby?
Najprościej można by rzec, aby nie dokładać naszej wątrobie pracy. Wiąże się to z ograniczeniem spożywania wszystkich tych produktów, które nie są korzystne dla jej zdrowia i prawidłowego funkcjonowania. Nie zawsze jednak jesteśmy w stanie wyeliminować wszystkiego. Na przykład ciężko nagle przestać zażywać leków, które przyjmujemy na stałe. Dlatego też warto wspomóc jej pracę, poprzez spożywanie produktów, które mają na nią pozytywny wpływ. Powstaje zatem pytanie, co jeść, aby jej pomóc?
Woda
Tak, to nie żart. Woda jest ważna dla całego organizmu, ale i wątroby. Jest bowiem środowiskiem niemal wszystkich reakcji chemicznych zachodzących w naszym ciele. Dodatkowo wspiera i przyśpiesza proces detoksykacji, jednocześnie zapewniając odpowiednie nawodnienie. Aby wspierać pracę wątroby w ten sposób, zaleca się wypijać około 3 litrów wody dziennie. Można dodawać do niej cytrynę, która dodatkowo przyśpiesza produkcję enzymów wątrobowych.
Cholina i fosfolipidy
Cholina jest jednym z głównych substancji odpowiedzialnych za prawidłowe funkcje wątroby. Zapewnia prawidłową strukturę hepatocytom, czyli komórkom budującym w dużym stopniu wątrobę. Cholina znajduje się także w fosfolipidach, zawartych m.in. w soi. Dlatego zaleca się spożywanie produktów sojowych w celu dostarczenia choliny do organizmu. Można także suplementować ten składnik odżywczy w postaci rozmaitych kapsułek czy olejów. Same fosfolipidy także wykazują ochronne działanie na naszą wątrobę.
Zioła wspomagające pracę wątroby
Plejada ziół oraz roślin mogących nam pomóc zadbać o ten ważny narząd, jest całkiem pokaźna. Do takich niewątpliwie zalicza się ostropest plamisty. Zawarta w nim sylimaryna działa żółciopędnie oraz stymuluje samo powstawanie żółci, dodatkowo chroniąc hepatocyty. Warto wspomnieć także o karczochu zwyczajnym. Jest on szeroko wykorzystywany w kuchni, ale poza smakiem, ma do zaoferowania także wiele substancji czynnych. Mają one działanie antyoksydacyjne i oczyszczające. Jego działanie polega na wspomaganiu regeneracji wątroby oraz eliminowaniu wolnych rodników tlenowych, mogących uszkodzić samą wątrobę. Pokrzywa natomiast, poza działaniem ochronnym, przyczynia się do utrzymania prawidłowego poziomu cholesterolu we krwi. Z pozostałych ziół możemy wymienić jeszcze ostrokrzew paragwajski, glistnik jaskółcze ziele i cykorię podróżnik. Ich działanie także polega na wzmożeniu regeneracji tegoż narządu, ale także zapobieganiu jego włóknienia.
Inne produkty wspomagające pracę wątroby
Dla wątroby korzystna jest także dieta oczyszczająca. Bazuje ona na świeżych owocach i warzywach, jak i produktach bogatych w błonnik pokarmowy. Generalnie zdrowe dla wątroby są wszystkie zielone warzywa, ale także buraki, marchewka, pomidory i nawet ziemniaki. Do produktów bogatych w błonnik zaliczamy przede wszystkim ciemne pieczywo, kasze, ryż, otręby czy płatki owsiane. Warto także włączyć do takiej diety wszelkiej maści orzechy oraz pestki. Znają się również popularne przyprawy, mające działanie żółciopędne. Mowa o tymianku, majeranku, kminku i oregano. Poza genialnym aromatem, warto rozważyć ich stosowanie w kontekście wspomagania pracy tego narządu.
Podsumowanie
Zdrowa wątroba jest istotnym elementem dobrze funkcjonującego organizmu. Jest w stanie wiele znieść i wybaczyć nam rozmaite błędy żywieniowe. Warto jednak wspomagać jej pracę i nie dopuścić do jej schorzeń. Miejmy świadomość, że o wiele lepiej zapobiegać niż leczyć i w tym celu powstał niniejszy artykuł. Pracę wątroby, możemy wspierać na wiele sposobów, a i jednym z nich będzie nie dokładanie jej pracy. Ogólnie rzecz ujmując, zdrowa dieta jest także korzystna dla tego narządu. Jednak w raz z wiekiem, ulega naturalnym procesom degradacji i warto wpierać jej pracę, spożywając lub suplementując produkty, dla niej korzystne.
Bibliografia
- Wojciech. Sawicki: Histologia. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2005, s. 430–431. ISBN 83-200-3127-3.
- Brown AC. i wsp.: Liver toxicity related to herbs and dietary supplements: Online table of case reports. Part 2 of 5 series. Food Chem Toxicol., 2017, 107, 472-501.
- Gillesen A. i wsp.: Silymarin as Supportive Treatment in Liver Diseases: A Narrative Review. Adv Ther, 2020, 37, 4, 1279-1301.
- Nabavi SF. i wsp.: Curcumin and Liver Disease: from Chemistry to Medicine. Comprehensive Reviews in Food Science and Food Safety, 2014, 13, 1, 62-77.
