Krótka historia weganizmu

Autor Agata Trykacz

SPIS TREŚCI

Weganizm – co to takiego?
Na początku był wegetarianizm
Od wegetarianizmu do weganizmu
Weganizm współcześnie

1 listopada (oraz 1 października w Polsce) obchodzony jest Światowy Dzień Wegan. To roślinne święto zostało ustanowione w 1994 roku z okazji 50. rocznicy założenia Towarzystwa Wegańskiego (The Vegan Society). Nic jednak nie powstaje w próżni i również ten, zdawałoby się bardzo młody ruch, ma swoją opowieść. Szykujcie hummus i marchewki, przed wami krótka historia weganizmu!

Weganizm – co to takiego?

MAJONEZ WEGAŃSKI BIO 250 ml – VITAQUELL Kup

Krem wegański do twarzy naturalny VICCO turmeric 30g Kup

SMALCZYK WEGAŃSKI Z CEBULĄ I JABŁKIEM BEZGLUTENOWY BIO 150 g – ALLOS Kup

FALAFEL BIO 240 g – FLORENTIN Kup

Wbrew powszechnie panującej opinii weganizm to nie tylko dieta wykluczająca produkty pochodzenia zwierzęcego, takie jak nabiał, jajka i mięso (uwaga, ryby i owoce morza również wliczają się do tej kategorii!). W odróżnieniu od wegetarianizmu, który rzeczywiście polega na odrzuceniu niektórych produktów z diety, weganizm to także postawa sprzeciwu wobec jakiejkolwiek formy eksploatacji zwierząt. Jeśli kiedykolwiek zastanawiałaś lub zastanawiałeś się dlaczego weganie nie jedzą miodu, to właśnie dlatego. Życie „na weganie” oznacza również bojkotowanie każdej gałęzi przemysłu, która przyczynia się do cierpienia żywych istnień i kwestionowanie prawa człowieka do czerpania garściami z królestwa zwierząt dla własnych korzyści. Dlatego kosmetyki również mogą być wegańskie. I rozrywka. I ubrania! Przykłady? Większość produktów do pielęgnacji ma w swoim składzie coś pochodzenia zwierzęcego, na przykład kolagen czy wosk pszczeli. Niewegańską rozrywką może być cyrk ze zwierzętami czy hiszpańska corrida, a wybierając odzież, weganie zrezygnują ze skór naturalnych, futer, wełny, jedwabiu… Nie założą też naszyjnika z pereł. Oczywiście nie wszyscy weganie są tak restrykcyjni – każdy podąża własną ścieżką. Ale, ale… Jak to się w ogóle zaczęło?

Na początku był wegetarianizm

Co odrzuciliśmy pierwsze? Jajko czy kurę? Dostęp do informacji na ten temat jest mocno ograniczony z przyczyn technicznych (wciąż czekamy, aż ktoś skonstruuje wehikuł czasu) i choć wzmianki na temat wykluczenia mięsa z diety sięgają starożytności, tak co do nabiału i miodu już nie do końca. Nie możemy mieć pewności, że nie istnieli ortodoksyjni miłośnicy zwierząt, odmawiający sobie jajecznicy z rozgrzanego kamienia, jednakże to założenia wegetarianizmu właśnie, a nie weganizmu od wieków towarzyszyły wielu religiom, kultom i myślom filozoficznym. Ale o tym w osobnym artykule.

Od wegetarianizmu do weganizmu

W 1847 w Anglii powstaje pierwsze oficjalne stowarzyszenie wegetarian (The Vegetarian Society), a trzy lata później Sylvester Graham, twórca słynnych pszennych krakersów Graham, wzorem kolegów i koleżanek z Wielkiej Brytanii daje początek Amerykańskiemu Towarzystwu Wegetariańskiemu (American Vegetarian Society). Obie te organizacje, choć w nieco odmiennym kształcie, funkcjonują do dziś. Wiemy na pewno, że już w XIX wieku istniał podział na wegetarian uznających nabiał i tych, którzy z niego rezygnowali, choć nikt nie pokusił się o wymyślenie stosownej nomenklatury aż do połowy XX wieku. W roku 1944 w Wielkiej Brytanii z inicjatywy Donalda Watsona powstaje The Vegan Society – pierwsza organizacja zrzeszająca „bezmlecznych” wegetarian. Aby rozwiązać niewygodną kwestię nazewnictwa, Watson wyrzuca kilka liter ze słowa vegetarian. W tym momencie zwolennicy diety roślinnej uzyskują nową tożsamość i przyjmują współcześnie nam znane miano wegan. Towarzystwo Wegańskie powstało z pobudek moralnych, a jego członkowie propagują emancypację zwierząt i zaprzestanie ich eksploatacji, równocześnie wspierając rozwój rynku produktów stanowiących alternatywę dla tych pochodzenia zwierzęcego. W tym celu prowadzą kampanie społeczne i informacyjne, zapewniają wsparcie dla aktywistów i wszystkich zainteresowanych, publikują w sieci oraz wydają kwartalnik dla członków stowarzyszenia. Co więcej, istniejący od 1990 roku charakterystyczny zielony znak ze słonecznikiem pomaga weganom na całym świecie odróżnić produkty niezawierające składników pochodzenia zwierzęcego bez konieczności wczytywania się godzinami w etykiety. Warto jednak podkreślić, że wyroby zatwierdzone przez The Vegan Society są wegańskie, niekoniecznie jednak nietestowane na zwierzętach – te oznaczone są jednym z trzech logo przedstawiających królika.

weganizm a wegetarianizm — wegetarianizm i wegetarianizm – jakie są różnice

Weganizm współcześnie

Choć wartościami, które przyświecały założycielom Towarzystwa Wegańskiego w połowie XX wieku było przede wszystkim dobro zwierząt, dziś wcale nie jest to tak oczywiste. Jakie są powody, dla których współcześnie ludzie przechodzą na dietę roślinną? Wśród trzech głównych motywacji wymienionych przez uczestników badania przeprowadzonego przez niezależny portal Vomad znalazły się: dobro zwierząt (zdecydowana większość), zdrowie oraz kwestie ochrony środowiska. Można debatować nad tym, czy ankietowana przez blogerów grupa była reprezentatywna, czy dobrano odpowiednią metodologię, mimo to chyba za całkiem pozytywną wiadomość można uznać fakt, że wciąż kieruje nami przede wszystkim empatia.

Dziś w sklepach dostępne są wegańskie sery, jogurty, słodycze, napoje roślinne zastępujące mleko, a nawet smalczyki, pasztety i wędliny. Przy odpowiedniej naturalnej suplementacji nie ma mowy o niedoborach, a wege restauracje jeszcze nigdy nie były tak popularne. Czyżby w końcu można było powiedzieć, że łatwo jest być wege? Chyba tak!

Źródła:

https://vomadlife.com/blogs/news/why-people-go-vegan-2019-global-survey-results

https://noizz.pl/ekologia/ktore-kosmetyki-sa-testowane-na-zwierzetach-peta-publikuje-liste-firm/rwx3wnf