Strona głównaPorady dietetyczneNawłoć - czyli o właściwościach, jak i zastosowaniu tej nietuzinkowej rośliny

Nawłoć – czyli o właściwościach, jak i zastosowaniu tej nietuzinkowej rośliny

Nawłoć jest rośliną powszechnie występującą na terenie naszego kraju. Był to jeden z czynników, przez który budziła zainteresowanie wśród naszych przodków. Warto zaznaczyć, że do tej pory jest istotnym substratem w medycynie ludowej. Posiada szereg właściwości prozdrowotnych, działających kompleksowo niemal na cały nasz organizm. Jednak, co za tym idzie – nie może być stosowana przez wszystkich. Dzieje się tak z uwagi na zawartość związków aktywnych, które to mogą wywołać niepożądane reakcje organizmu. Zacznijmy więc od samego początku.

Czym tak właściwie jest nawłoć?

Nawłoć bywa również zwana, zielem Matki Bożej, złotnikiem, złotom rózgą, jak i głowienką czerwoną. Wszystkie te określenia, są oczywiście nawiązaniem do jej wyglądu w okresie kwitnienia. Natomiast gatunków samej nawłoci jest niemal sto. Wszystkie należą do szerokiej rodziny astrowatych, a większość występuje na terenach Ameryki Północnej oraz Azji. W Polsce najczęściej mamy do czynienia z nawłocią pospolitą. Warto zaznaczyć, że surowcem wykorzystywanym w medycynie ludowej jest ziele nawłoci, a więc jej nadziemne części. Sama roślina dorasta zazwyczaj do około jednego metra wysokości, lecz są odmiany o wiele większe – chociażby nawłoć późna (3 metry). Co ciekawe, niemal wszystkie odmiany nawłoci możemy sklasyfikować jako rośliny miododajne. Oznacza to, że możemy skorzystać z ich prozdrowotnych właściwości, poprzez spożywanie powstającego z nich miodu.

Substancje zawarte w nawłoci pospolitej

Ziele nawłoci pospolitej jest niezwykle cennym źródłem wszelakich witamin oraz związków mineralnych, jednak jej największym skarbem, są niewątpliwie substancje o charakterze aktywnym. Wśród tej licznej grupy związków chemicznych, nawłoć jest szczególnie bogata w antyoksydanty, czyli związki pozwalające naszemu organizmowi skutecznie walczyć z wolnymi rodnikami tlenowymi. Należą do nich chociażby flawonoidy (rutyna, kwercetyna, kemferol) oraz rozmaite glikozydy fenolowe (saponiny, taniny, lejokarpozyd). Znajdziemy w niej również żółte barwniki, jak i olejki eteryczne czy pochodne kwasu kawowego.

Kilka słów o miodzie nawłociowym

Miód nawłociowy nie jest zbyt popularny w Polsce. To nowa odmiana miodu, charakteryzująca się silnym słodkim smakiem oraz ciekawym kwaśno-gorzkim posmakiem i zapachem. Natomiast jego barwa waha się od słomkowej do nawet bursztynowej i należy on do najszybciej krystalizujących się miodów. Co ciekawe, nawłoć jest niezwykle cenną rośliną dla pszczelarzy, bowiem w ogromnym stopniu warunkuje przetrwanie zimy przez pszczoły. Wpływ na taki stan rzeczy, ma okres kwitnienia, który przypada na przełom sierpnia i września, a trwa do późnej jesieni. Dzięki temu, pszczoły mają dostęp do pożywienia niemal do pierwszych przymrozków, przez co o wiele lepiej mogą poradzić sobie z przetrwaniem okresu zimowego. Dodatkowo miód ten jest trudno dostępny właśnie z uwagi na fakt, iż pszczelarze pozostawiają dużą jego część jako pokarm dla pszczół, przez co na rynek trafia on w małych ilościach. Sam miód z nawłoci nazywany był niegdyś – nektarem życia, a to przez wzgląd na swoje liczne właściwości prozdrowotne. 

Właściwości prozdrowotne nawłoci

Nawłoć pospolita, była i jest tak popularną rośliną leczniczą, ze względu na kompleksowy wpływ na cały organizm. Charakteryzuje się chociażby działaniem przeciwzapalnym oraz świetnie sprawdza się w walce z rozmaitymi drobnoustrojami chorobotwórczymi. Dodatkowo wykazuje właściwości ściągające, moczopędne, przeciwzakrzepowe, uspokajające i odtruwające.

Nawłoć pospolita, a zdrowie nerek

Nawłoć, może być świetnym remedium na wiele schorzeń nerek oraz charakteryzuje się działaniem polegającym na wspomaganiu pracy naszego układu moczowego. Dzięki wysokiej zawartości flawonoidów, jak i antocyjanów wykazuje działanie bakterio oraz grzybobójcze, przez co walnie przyczynia się do zredukowania ryzyka zapadalności na wszelakie infekcje układu moczowego. Dodatkowo, w przypadku wystąpienia takowych, pomaga zwalczyć obecne tam drobnoustroje, chociażby w przypadku zapalenia pęcherza moczowego lub cewki moczowej. Na dodatek wspomaga funkcjonowanie samych nerek, zwiększa wydajność filtracji kłębuszkowej oraz działa moczopędnie, przez co znacznie zmniejsza ryzyko wystąpienia kamieni nerkowych.

Nawłoć na zdrową skórę

Warto zaznaczyć, że roślina, a właściwie przygotowywany z niej napar – doskonale sprawdza się w przypadku rozmaitych schorzeń skóry. W medycynie ludowej, była powszechnie wykorzystywana w łagodzeniu wszelkiego rodzaju świądów, wysypek, ale i dezynfekowania niewielkich ran oraz otarć powstałych w wyniku uszkodzenia wierzchniej warstwy skóry. Dzięki działaniu ściągającemu i przeciwzapalnemu, skutecznie zmniejszała obrzęki i dawała uczucie ulgi oraz przyśpieszała gojenie się ran. Dodatkowo warto wspomnieć, że nawłoć świetnie sprawdzi się w przypadku cery trądzikowej, jak i tej ze skłonnościami do łojotoku. Wszakże znacznie zredukuje uczucie swędzenia, pieczenia oraz obrzęku, ale również ją w swoisty sposób zdezynfekuje, przez co może zmniejszać ilość nowych wyprysków. Płyn na bazie nawłoci pospolitej, także będzie miał czynny udział w oczyszczaniu skóry, rozjaśnieniu cery oraz z pewnością zredukuje wszelakie zaczerwienienia.

Nawłoć pospolita, a problemy trawienne

Spożywanie naparów z nawłoci pospolitej, może być korzystne dla prawidłowego funkcjonowania naszego układu pokarmowego. Dzieje się tak z uwagi na działanie nawłoci, polegające na pobudzeniu wytwarzania większej ilości soków trawiennych, czyli żółci, kwasu żołądkowego, śliny oraz soków jelitowych. To wszystko sprawia, że nawet w przypadku rozmaitych zaburzeń trawienia, objawiających się chociażby niestrawnością, biegunkami, wzdęciami oraz gazami – nawłoć, może znacznie zwiększyć efektywność trawienia, jak i przyswajalność spożywanych posiłków. Co więcej wysoka zawartość fenolokwasów, jak i garbników ma pozytywny wpływ niemal na cały układ pokarmowy, a na dodatek, może mieć wpływ na dotkliwość niektórych jego schorzeń. Do takowych należy chociażby nieżyt żołądka oraz jelit. Regularne stosowanie naparów z tejże rośliny, dzięki właściwościom przeciwzapalnym, może znacznie zredukować objawy takowych chorób, zwiększając tym samym komfort codziennego życia.

Nawłoć na układ sercowo-naczyniowy

Na drodze wielu badań naukowych – udowodniono, że ziele nawłoci pospolitej, może mieć znaczy wpływ na zdrowie naszego serca. W jednym z takowych eksperymentów, sprawdzono wpływ na regenerację serc szczurów po przebytym zawale. Okazało się, że w grupie zażywającej odwar z nawłoci, stan tego organu był niemal o 34 % lepszy, niż u zwierząt, które go nie zażywały. Ponadto wykazano, że nawłoć wykazuje właściwości polegające na uszczelnianiu naczyń krwionośnych poprzez wpływ na kondycje ich ścian oraz nabłonka je wyścielającego. Warto także zaznaczyć, że roślina ta może działać hipotensyjnie, a więc obniżać ciśnienie krwi, po dłuższym stosowaniu. Wpływ na taki stan rzeczy, ma również działanie moczopędne, przez co dodatkowo zmniejszają się ewentualne obrzęki ciała. Dzięki takowemu stanowi, układ sercowo-naczyniowy zostaje znacznie odciążony, a przepływ samej krwi- ułatwiony.

Dlaczego nawłoć, może oczyszczać nasz organizm?

Ziele nawłoci, charakteryzuje się również działaniem detoksykacyjnym, jak i antyoksydacyjnym. Oznacza to, że może wspomóc nasz organizm w walce z wolnymi rodnikami tlenowymi oraz oczyścić go z toksycznych produktów przemiany materii i nie tylko. To wszystko za sprawą zawartym w niej flawonoidom, a właściwie ich kompleksom – tworzącym się w momencie rozpuszczenia ich w wodzie. Owe jednostki kompleksowe, mogą wyłapywać, a następnie łączyć się z produktami przemiany materii, przez co znacznie ułatwiają ich usuwanie z ustroju wraz z moczem. Między innymi dlatego, stosowanie naparów z tejże rośliny jest szczególnie polecane pacjentom zmagającym się z dną moczanową, reumatoidalnym zapaleniem stawów oraz wszelkiej maści schorzeniami skórnymi.

Jak przygotować odwar oraz napar z nawłoci?

Przygotowanie odwaru z nawłoci jest niezwykle proste, jak i szybkie. W tym celu należy zalać 1,5 łyżki suszonego ziela z nawłoci, szklanką letniej wody. Następnie, gotujemy całość na niewielkim ogniu przez kolejne 3 minuty i odstawiamy do wystudzenia. Warto zaznaczyć, że odwar jest do stosowania zewnętrznego, dlatego można od razu wymoczyć w nim gazę, następnie odcisnąć z nadmiaru płynu i przykładać na wszelakie wykwity, uszkodzenia miejscowe skóry czy zmiany trądzikowe, ale również świetnie nadaje się chociażby do płukania jamy ustnej.

Natomiast w celu przygotowania naparu, należy zalać dwie łyżeczki suszonej nawłoci, jedną szklanką wrzącej wody. Następnie zaparzamy około 15 minut pod przykryciem i swego rodzaju herbatka jest gotowa do spożycia. Takowy napar, można pić kilka razy dziennie, najlepiej jednak czynić to po posiłkach.

Nawłoć pospolita – przeciwwskazania

Pomimo tak kompleksowego działania – nawłoć pospolita jest powszechnie uznawana za roślinę bezpieczną. Występowanie efektów niepożądanych jej zastosowania jest niezwykle rzadkie, nie miej jednak istnieją takowe przypadki. Co prawda, wszelkie objawy zazwyczaj bardzo szybko ustępują po odstawieniu naparu bądź innych form jej przyjmowania. Warto jednak zaznaczyć, że stosowanie nawłoci odradza się w przypadku występowania obrzęków ściśle powiązanych z niewydolnością nerek lub serca. Dodatkowo przyjmować jej nie powinny dzieci do 12 roku życia, kobiety w ciąży, jak i matki karmiące. Związane jest to po prostu z niewystarczającą liczbą badań na temat bezpieczeństwa jej stosowania u tychże grup. Jedynym wyjątkiem do złamania takowego schematu jest bezpośrednie zalecenie lekarza. Warto również zaznaczyć, że w przypadku zażywania naparów z ziela nawłoci, konieczne jest przyjmowanie dużych ilości płynów, ma to oczywiście bezpośredni związek z jej działaniem moczopędnym. Dodajmy jeszcze, że w przypadku braku poprawy lub nasileniu się objawów jakiegokolwiek schorzenia, podczas kuracji tą rośliną – należy takowy stan skonsultować z lekarzem.

Podsumowanie

Nawłoć pospolita to nieco zapomniana roślina o wielu prozdrowotnych działaniach. Jej stosowanie wywodzi się bezpośrednio z dawnej medycyny ludowej, jednak powoli wraca ona do łask. Wykazuje istotny wpływ na funkcjonowanie wielu układów, w tym sercowo-naczyniowego, pokarmowego, moczowego oraz może łagodzić wszelakie problemy natury skórnej, jak i oczyszczać nasz ustrój z niepotrzebnych metabolitów. Ponadto jest rośliną miododajną i powstający z niej miód, również charakteryzuje się wieloma pozytywnymi właściwościami. Nawłoć to roślina dosyć bezpieczna, jednak niech to nie uśpi naszej czujności i w razie jakichkolwiek skutków ubocznych, niezwłocznie skonsultujmy się z lekarzem pierwszego kontaktu.

Dietetyk Ania
Magister Żywienia Człowieka i Dietetyki Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Posiada doświadczenie w pracy z pacjentami. Pasjonatka zdrowego stylu życia i zrównoważonej diety. Uwielbia gotowanie i eksperymentowanie z nowymi smakami.
spot_imgspot_img

1 KOMENTARZ

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

spot_img
Polecane artykuły
spot_img

Ostatnie artykuły

spot_img