SPIS TREŚCI
Wierzba biała – garść informacji
Kora wierzby białej – zawartość składników odżywczych
Kora wierzby – na ból i rozmaite problemy skórne
Inne zastosowania kory z wierzby białej
Kora z wierzby białej – przeciwwskazania do stosowania
Wygląd wierzby białej zdecydowanie wyróżnia się na tle innych drzew. Jej gruby, pękaty pień, z którego to wyrastają strzeliste gałęzie to bardzo częsty widok w Polsce. Dlatego też prawdopodobnie każdy z nas dobrze zna to drzewo. Poza ciekawym wyglądem i powszechnym występowaniem, może nam zaoferować o wiele więcej. Chodzi oczywiście o jej właściwości, które mogą mieć korzystny wpływ na funkcjonowanie naszego organizmu. To właśnie z wierzby białej w roku 1829 po raz pierwszy wyodrębniono salicynę – protoplastę popularnego dziś kwasu salicylowego.
Wierzba biała – garść informacji
Wierzba biała nazywana jest także wierzbą srebrną czy pospolitą. Należy do rodziny wierzbowatych i jej pierwotnym obszarem występowania była Europa, ale również Azja i niektóre obszary Afryki Północnej. W naszym kraju jest rośliną pospolitą i najczęściej możemy ją spotkać na brzegach rzek, rozmaitych przydrożnych rowach, oraz wszędzie tam, gdzie podłoże jest mocno wilgotne. Co ciekawe wierzba biała występuje praktycznie tylko w stanie dzikim, lecz jej liczne odmiany często traktowane, są jako rośliny ozdobne. Jedną z nich jest wierzba płacząca – bardzo popularne drzewo w parkach. Wierzba od wieków była cenioną rośliną zielarską. Kiedyś wykorzystywano zarówno korę, liście, sok, ale także owoce wierzby. Jednak obecnie praktycznie jedyną częścią wierzby, mającą zastosowanie w ziołolecznictwie jest kora. Należy jednak pamiętać, że właściwości lecznicze wykazuje tylko młoda kora tej rośliny. Dlatego w tym celu pozyskuje się ją z 2-3 letnich gałęzi. Czynić to należy wczesną wiosną, gdyż w tym okresie soki zaczynają krążyć w drzewie bardziej intensywnie. Przez co o wiele łatwiej oddzielić ją od drewna. Kora wierzby białej była wykorzystywana już przez starożytnych Greków. W swoich podaniach wspomniał o niej chociażby Hipokrates. Wykorzystywał ją do leczenia zapaleń stawów oraz naturalny środek przeciwbólowy. Jednak prawdziwą popularność ten surowiec zdobył w XIX wieku. To właśnie wtedy stosowanie preparatów na bazie kory wierzby stało się bardzo powszechne w ziołolecznictwie.
Kora wierzby białej – zawartość składników odżywczych
Kora wierzby zawiera dużo rozmaitych składników aktywnych. Nie bez powodu nazywana jest roślinną aspiryną. Co ciekawe do produkcji tego znanego leku, wykorzystuje się właśnie wyciąg z kory wierzby. W jej skład wchodzą przede wszystkim glikozydy salicylowe (salikortyna, salicyna, populina, fragilina, acetylosalicylina). Rozkładają się w naszym przewodzie pokarmowym i uwalniają alkohol salicylowy, który to następnie utlenia się do wszystkim doskonale znanego kwasu salicylowego. Dodatkowo znajdziemy w niej sporo garbników, kwasów fenolowych czy rozmaitych żywic. Oprócz tego może stanowić dobre źródło soli mineralnych. Wymienić możemy chociażby: potas, sód i żelazo.
Kora wierzby – na ból i rozmaite problemy skórne
Kora wierzby, dzięki wysokiej zawartości glikozydów salicylowych, wykazuje przede wszystkim działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne, przeciwgorączkowe i przeciwbakteryjne. Może być znakomitą, a co najważniejsze – naturalną alternatywą, dla klasycznych leków na te popularne objawy. Jej stosowanie jest wskazane w przypadku wystąpienia przeziębienia, grypy i wszelkiej maści infekcjach. Warto pamiętać, że może także łagodzić bóle reumatyczne, oraz swoiście wspomagać zwalczanie stanów zapalnych stawów. Warto także zaznaczyć, że preparaty na bazie kory wierzby mogą być stosowane również zewnętrznie. Bardzo dobrze radzą sobie w przypadku wystąpienia zmian skórnych, jak i mogą wspomagać gojenie się ran. Substancje czynne zawarte w korze, wykazują właściwości ściągające oraz odkażające. Kora wierzby, może także pomóc w walce z uporczywym trądzikiem. Oczyszcza pory, łagodzi podrażnienia skóry, ale również wspomaga proces usuwania martwego naskórka.
Inne zastosowania kory z wierzby białej
Preparaty z kory wierzby białej, znalazły również zastosowanie w łagodzeniu bezsenności, ale także rozmaitych nerwobólów i migren. Co ciekawe, mogą one również zmniejszać intensywność napięcia przedmiesiączkowego. Dodatkowo wykazują działanie rozkurczające, dzięki czemu sprawdzą się doskonale w przypadku wystąpienia nieżytu jelit lub biegunek. Warto również wiedzieć, że kora wierzby może działać na nasz układ sercowo-naczyniowy. Stosowanie jej może znacznie zredukować ryzyko wystąpienia zawału mięśnia sercowego, ale także innych chorób układu krwionośnego. Może także zredukować ryzyko wystąpienia zakrzepów i miażdżycy, a to z uwagi na zahamowanie nadmiernego zlepiania się płytek krwi.
Jak stosować korę z wierzby białej?
Zdecydowanie najpopularniejszą formą stosowania kory z wierzby białej, jest napar. W tym celu należy zalać jedną łyżkę suszonej kory z wierzby, zalać szklanką wrzątku. Następnie należy całość przykryć i odczekać około 15-20 minut. Herbatę z wierzby można spożywać w ten sposób od 1 do 2 razy dziennie.
Popularnością cieszy się również nalewka z kory wierzby. Jej przygotowanie jest bardzo proste. Około 100 gramów suchej kory, należy zalać około 500 mililitrami mocnego alkoholu o mocy około 40-60 %. Następnie tak przygotowany nastaw, odstawiamy szczelnie zamknięty w ciemne miejsce na okres 14 dni. Po tym czasie, gotową nalewkę filtrujemy i przelewamy do mniejszych butelek. Zaleca się spożywać nie częściej niż 4 razy dziennie, po jednej łyżeczce – uprzednio rozpuszczonej w wodzie, herbacie lub innym napoju. Pamiętajmy, że jest to roztwór alkoholowy i po jego spożyciu powinniśmy się powstrzymać od prowadzenia pojazdów. Dobowa maksymalna dawka dla osób dorosłych, została określona na 12 gramów czystej nalewki.
Możemy także przygotować odwar. W tym celu należy zalać jedną łyżkę kory, około 1,5 szklanki zimnej wody. Następnie doprowadzamy tak przygotowany roztwór do wrzenia i gotujemy 30 minut. Gdy mikstura jest gotowa, należy odstawić ją na 15 minut do ostygnięcia. Gotowy odwar przecedzamy i spożywamy świeży. Staramy się nie przekraczać 3 szklanek dziennie. Możemy także stosować odwar zewnętrznie. W tym celu należy nasączyć nim gazę i stosować w formie okładu na skórę. Również nic nie stoi na przeszkodzie, aby dodać korę z wierzby do kąpieli. W tym celu należy gotować 100 gramów sproszkowanej kory w litrze wody przez 20 minut. Po tym czasie wlewamy gotową mieszankę do wanny.
Kora z wierzby białej – przeciwwskazania do stosowania
Kora z wierzby białej jest bezpiecznym surowcem zielarskim, nie mniej jednak istnieją przypadki, w których należy bezzwłocznie zaniechać jej stosowania. Surowca tego nie powinny stosować przede wszystkim dzieci. Natomiast kobiety w okresie ciąży oraz karmiące piersią – stosowanie preparatów z kory wierzby powinny skonsultować z lekarzem. Z uwagi na zawartość wielu związków czynnych w korze, w tym salicylanów, może ona wchodzić w groźne interakcje z lekami. Z jej stosowania powinni bezwzględnie zrezygnować osoby mające alergię lub nadwrażliwość na salicylany, ale również leki z grupy niesterydowych leków przeciwzapalnych. Kora z wierzby, może także nasilać przebieg astmy oskrzelowej. Przeciwwskazaniami do jej zastosowania, są również rozmaite choroby wątroby, nerek, ale również problemy z krzepliwością krwi oraz wrzody żołądka lub dwunastnicy.
Podsumowanie
Kora z wierzby białej jest bogata w salicylany i może pełnić rolę naturalnego leku przeciwbólowego, przeciwgorączkowego czy przeciwzapalnego. Jednak to nie koniec jej zastosowań. Sprawdzi się także jako środek na trądzik, rozmaite rany i prewencyjnie na schorzenia układu sercowo-naczyniowego. Dzięki pokaźnej zawartości składników aktywnych, charakteryzuje się szerokim spektrum działania na organizm ludzki. Pamiętajmy jednak o potencjalnych zagrożeniach oraz przeciwwskazaniach do stosowania kory z wierzby. Wszakże wszędzie tam, gdzie mamy do czynienia z związkami aktywnymi, może potencjalnie dochodzić do groźnych interakcji.
Bibliografia
- Zofia Włodarczyk: Rośliny biblijne. Leksykon. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2011. ISBN 978-83-89648-98-3.
- J. Baraniak, M. Kania, Wybrane surowce zielarskie o działaniu przeciwbólowym, przeciwzapalnym i przeciwreumatycznym, w„Postępy Fitoterapii”, 2011, nr 2, s. 94–99.
- A. Zielonka, I. Łoniewski, L. Samochowiec i in., Właściwości farmakologiczne standaryzowanego wyciągu z kory wierzby (Cortex salicis), w„Postępy Fitoterapii”, 2000, nr 2, s. 23–30.
- A. Ożarowski, Wierzba purpurowa jako roślina lecznicza, w„Herba Polonica”, 1997, t. 43, nr 2, s. 184–186.