.png){kind=small}
- Ciekawostki na temat ketchupu
- Po pierwsze – pomidory
- Po drugie – cukier
- Po trzecie – dodatki do żywności
- Po czwarte – słodziki zamiast cukru
- Po piąte – jak przygotować ketchup w domu?
- Podsumowanie
Ketchup to niewątpliwie jeden z najpopularniejszych zimnych sosów na świecie. Na co dzień dodajemy go do kanapek, pizzy i innych rozmaitych dań. Dlatego też postanowiliśmy się pochylić nad nim i sprawdzić jaki wpływ może on mieć na nasz organizm oraz jak wybrać ten najlepszy. Faktem jest, że przy jego wyborze kierujemy się najczęściej smakiem, wszakże produkty poszczególnych producentów różnią się między sobą wieloma parametrami. To właśnie te dodatki, jak i ich ilość stanowią z reguły o jakości ketchupu oraz smaku. Jednak najważniejszym parametrem w tym przypadku jest zawartość pomidorów w gotowym produkcie, gdyż to właśnie składniki odżywcze w nich zawarte, wykazują największą prozdrowotną moc.
Ciekawostki na temat ketchupu
Choć ketchupu prawdopodobnie nikomu nie trzeba przedstawiać, zaskakiwać może jednak fakt jego pierwotnego pochodzenia. Wszakże wywodzi się on z Chin, a jego pierwsza forma nie miała wiele wspólnego z współcześnie nam znanym produktem. W wolnym tłumaczeniu, słowo to oznaczało po prostu zaprawę do ryb. Nieco później przybrał on formę podobną do polinezyjskiej zupy z ryb, której głównym składnikiem były sardynki oraz fasola i cebula, lecz nadal nie zawierał w swoim składzie pomidorów. Co ciekawe, produkt był bardzo popularny w chińskich tawernach i z czasem zaczęto do niego dodawać czerwone wino dla zaostrzenia smaku. Przełom nastąpił w okolicach XVII wieku, gdy owy sos trafił do Europy i tym samym do Anglii, gdzie rozpoczęła się jego ewolucja. Zaczęto bowiem dodawać do niego różne przyprawy, jak i paprykę oraz pastę z pomidorów. Początkowo był on szalenie drogi i na jego kosztowanie mogli pozwolić sobie jedynie najbogatsze warstwy społeczne. Natomiast do Stanów Zjednoczonych dotarł w nieco odmienionej formie pod koniec XIX wieku i to właśnie tam narodził się ketchup jaki znamy dziś. Odpowiadał za to Henry John Heinz, który opracował recepturę, bazując głównie na upodobaniach smakowych tamtejszej ludności. Dodatkowo udoskonalił proces produkcyjny, przez co stało się możliwe produkowanie go na o wiele szerszą skalę niż dotychczas. Pokłosiem takowego postępowania było niestety stopniowe pogarszanie się jakości ketchupu. Zaczęto bowiem stosować o wiele gorszej jakości składniki, a te naturalne zastąpiono po prostu sztucznymi odpowiednikami. Dlatego też przy wyborze ketchupu, warto uważnie prześledzić etykietę.
Po pierwsze – pomidory
Pomidory bezsprzecznie stanowią bazę, jak i podstawę każdego ketchupu. Niestety to w tym miejscu pojawia się podstawowy problem wielu ketchupów. Przy wyborze ketchupu, warto sprawdzać, ile gramów pomidorów zostało wykorzystane do produkcji 100 gramów gotowego sosu. Stwierdzenie, im więcej tym lepiej, ma zastosowanie w tym przypadku. Przyjmuje się, że ketchupy najwyższej jakości zawierają od 220 do około 260 gramów pomidorów. Jednak spotkanie takowych na sklepowych półkach jest nie lada wyzwaniem i większość z popularniejszych ketchupów zawiera o wiele mniej. Bywa, że są to nawet wartości na poziomie 150, 140, czy nawet 120 gramów pomidorów w 100 gramach ketchupu! Takie, najlepiej omijać szerokim łukiem. Bezpieczną i realną granicą, będzie po prostu wybieranie takich, w których zawartość pomidorów przekracza 200 gramów. W opinii społeczeństwa, ketchup nie jest produktem zdrowym, lecz stwierdzenie to może być krzywdzące. Dobrej jakości produkt, o wysokiej zawartości pomidorów, może nieść ze sobą wiele dobrego. Przede wszystkim będą to składniki odżywcze zawarte w tychże warzywach. Po pierwsze, zawierają ogromne ilości likopenu. Jest to silny antyutleniacz z grupy karotenoidów i świetnie zwalcza wolne rodniki tlenowe, a w przetworzonym produkcie może być go do 3 razy więcej, niż w świeżym. Dodatkowo, zawierają one potas, niezwykle istotny dla prawidłowego funkcjonowania układu sercowo-naczyniowego. Właściwości kardioprotekcyjne wykazują zawarte w pomidorach kwasy organiczne, które to nasilają procesy rozkładu kwasów tłuszczowych w wątrobie. Dobrej jakości ketchup to także świetne źródło witaminy C, jak i tych z grupy B oraz bromu, który wpływa na prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego.
Po drugie – cukier
Cukry proste, to plaga naszych czasów. Dodawane, są niemal do wszystkich produktów spożywczych w celach smakowych, konserwujących, ale także wypełniaczy. Trend ten nie omieszkał ominąć również ketchupu. Mimo, iż cukier jest w pewnym sensie naturalnym składnikiem ketchupów – warto zadbać by zawierał go jak najmniej. W produktach niskiej jakości, może być go nawet 35 gramów w 100 gramach. Oznacza to, że w jednej łyżce stołowej ketchupu, mamy około 1,5 łyżki cukru. Brzmi to doprawdy fatalnie. Najpowszechniejsze wartości na rynku to od 25 do 20 gramów cukrów w 100 gramach ketchupu. Jednak te najwyższej jakości, zazwyczaj zawierają ich poniżej 20 gramów i po takie produkty najlepiej sięgać.
Po trzecie – dodatki do żywności
Na wstępie warto zaznaczyć, że wiele z dodatków do żywności, nie jest szkodliwych dla naszego zdrowia. Znajdziemy je także w ketchupie pod tajemniczymi nazwami ,,E”. Produkty tego typu, są bardzo często zagęszczane za pomocą chociażby skrobi, gumy ksantanowej oraz gumy guar. Nie wpływają one negatywnie na nasz organizm, jak i są względnie bezpieczne, jednak mając możliwość wybrania ketchupu bez tych zbędnych dodatków – warto z takowej opcji skorzystać. W składzie, możemy także natknąć się na konserwanty. W ketchupach, są to najczęściej benzoesan sodu i sorbinian potasu. Co ciekawe, sorbinian potasu jest jednym z najbezpieczniejszych konserwantów do żywności i jego obecność nie powinna napawać nas niepokojem. Benzoesan sodu, także jest środkiem bezpiecznym, jednak warto dodać, że może on nasilać objawy alergiczne, dlatego podobnie jak powyżej, warto poszukiwać ketchupów bez tych dodatków, aczkolwiek ich obecność w dobrych jakościowo produktach, także jest czymś normalnym. Ostatnimi dodatkami do żywności, które należy omówić, są regulatory kwasowości. Wśród najpowszechiejszych, można wymienić chociażby kwas jabłkowy i cytrynowy. Podstawową funkcją jaką pełnią jest zakwaszenie środowiska produktu, przez co hamują rozwój bakterii oraz nadanie mu odpowiedniego smaku. Nie należy się ich obawiać, a obecność w ketchupie jest całkowicie naturalna.
Po czwarte – słodziki zamiast cukru
Ostatnimi czasy, na sklepowych półkach możemy spotkać ketchupy nie zawierające cukrów. Jest to bardzo dobra informacja dla diabetyków, jak i wszystkich osób ograniczających cukier w codziennej diecie. Takowe ketchupy najczęściej zawierają erytrytol, stewię lub sukralozę. Substancje te są jak najbardziej bezpieczne dla naszego zdrowia i mają na celu nadanie ketchupowi odpowiedniego smaku. Jednak w przypadku tego typu produktów pojawia się zasadniczy problem, na który musimy zwrócić baczną uwagę. Ketchupy zero, mogą odznaczać się wysoką jakością, jednak w większości przypadków zawierają o wiele mniej pomidorów od swoich odpowiedników. Dlatego podczas wyboru takiego ketchupu, właśnie ten parametr trzeba bacznie monitorować.
Po piąte – jak przygotować ketchup w domu?
Przygotowanie ketchupu w domu jest bardzo proste. Dodatkowo nie ominie nas satysfakcja oraz pewność co do składu, jak i dowolnej jego modyfikacji.
Potrzebne składniki:
- 1 kg ulubionego gatunku pomidorów
- 2 – 4 łyżki octu jabłkowego
- 15 gramów cukru lub chociażby erytrytolu
- Mała cebula oraz ząbek czosnku
- Ulubione przyprawy
Przygotowanie ketchupu
- Na początek, należy umyć pomidory, a następnie pokroić je w ćwiartki lub jeszcze mniejsze kawałki.
- Czosnek i cebulę kroimy w drobną kostkę.
- Następnie, tak przygotowane warzywa, dusimy w naczyniu pod przykryciem, przez około 25 minut, uważając jednocześnie, aby ich nie przypalić. Warto uprzednio na dno dodać łyżkę oliwy z oliwek lub innego oleju.
- Łączymy ocet z wcześniej przygotowanymi przyprawami w naczyniu i gotujemy do wrzenia. Następnie pozostawiamy roztwór do ostygnięcia, aby przyprawy uwolniły pełnię swojego aromatu. Możemy również przecedzić ocet przez sito, by pozbyć się drobnych cząsteczek przypraw.
- Kolejno dodajemy roztwór octu i przypraw do warzyw i gotujemy pod przykryciem przez następne 45 minut, co jakiś czas mieszając całość.
- Po ugotowaniu, całość zostawiamy do ostygnięcia. W dalszej kolejności przecieramy powstałą masę przez sito z pomocą chociażby łyżki.
- Ostatnim etapem jest połączenie pulpy pomidorowej z cukrem/słodzikiem oraz dodanie szczypty soli i następne gotowanie pod przybyciem przez okres około jednej godziny.
- Po tym czasie zostawiamy gotowy ketchup do ostygnięcia, lecz możemy także zblendować całość w celu uzyskania lepszej konsystencji.
Gotowy ketchup, możemy przełożyć do wcześniej wyparzonych słoików i szczelnie zamknąć. W tym przypadku czas przechowywania w lodówce wynosi około 3 tygodni. Jeżeli chcemy by nasz ketchup był przydatny do spożycia o wiele dłużej, możemy całość spasteryzować, co pozwoli na jego przechowywanie w okresie nawet do jednego roku.
Podsumowanie
Dobrej jakości ketchup, może być produktem niezwykle zdrowym. Możemy przygotować go także w domowym zaciszu, by mieć absolutną pewność co do jego składu. Produkt wysokiej jakości powinien wyróżniać się wysoką zawartością pomidorów, ale także niskim poziomem cukru. Wszelkie dodatki do żywności, co prawda nie są szkodliwe dla zdrowia, lecz im ich mniej w składzie ketchupu, tym lepiej. Z drugiej strony, ketchupy niskiej jakości rzeczywiście mogą być szkodliwe. To nie tylko kwestia niskiej zawartości pomidorów, ale głównie cukru, który spożywany w nadmiarze może prowadzić do cukrzycy, ale także próchnicy zębów, czy wielu innych powikłań zdrowotnych.
