.png){kind=small}
SPIS TREŚCI
Kozieradka pospolita, może nie jest jeszcze aż tak popularna w naszym kraju, jak chociażby w Azji, lecz z każdym kolejnym rokiem zyskuje na popularności. Nie dzieje się tak bez wyraźnego powodu, bowiem jest rośliną bardzo wszechstronną, o wielu zastosowaniach. Niech świadczy o tym fakt, iż znalazła swoje miejsce nie tylko w ziołolecznictwie, ale również w kosmetyce i w kuchni – jako świetna przyprawa. Jest ona od wieków wykorzystywana w tradycyjnej medycynie Azjatyckiej, ale także na bliskim wschodzie. Co możemy zyskać stosując kozieradkę? Zapraszamy do lektury.
Kozieradka pospolita – podstawowe informacje
Kozieradka pospolita, nie jest jedynym określeniem tej rośliny. Nazywana jest również koniczyną grecką czy bożą trawką. Jest zieloną rośliną przypominającą naszą rodzimą koniczynę i należy do gatunku bobowatych. Jej pierwotnym siedliskiem była Azja, lecz z czasem rozprzestrzeniła się również na obszar Europy Wschodniej. W innych regionach natomiast, jest traktowana jako gatunek zawleczony. Nie zmienia to jednak faktu, iż uprawiana jest obecnie niemal na całym świecie. Owocem kozieradki jest długi strąk, wydzielający charakterystyczny, nieco mdły zapach. Do celów leczniczych wykorzystuje się nasiona kozieradki. W tym celu kosi się dojrzałą roślinę, a następnie młóci jej owoce w celu pozyskania owych nasion. Wykorzystywane, są one w tradycyjnej medycynie do leczenia wielu schorzeń. Polecane są w łagodzeniu objawów cukrzycy, chorób narządu wzroku, ale także rozmaitych schorzeń skórnych.
Kozieradka pospolita- zawartość substancji odżywczych
Nasiona kozieradki, są bardzo dobrym źródłem witaminy C, ale także witaminy B6, witaminy A, kwasu foliowego oraz wielu minerałów. Wymienić możemy chociażby: wapń, żelazo, fosfor, cynk, jak i sód. Wartym odnotowania jest fakt, iż zawierają do 30% substancji śluzowych z których większość to galaktomannany. Stanowią one o wielu prozdrowotnych właściwościach tych nasion. Dodatkowo zawierają sporo tłuszczu, ale również białek i olejków eterycznych. W 100 gramach suchych nasion, znajdziemy około 330 kcal, co stanowi pokaźny ładunek energetyczny. Podobnie jak niemal wszystkie rośliny zawiera także flawonoidy (witeksyna, izowiteksyna i wicenina), rozmaite gorycze, alkaloidy i sterole roślinne. Wyciągi z nasion kozieradki mogą być stosowane zarówno zewnętrznie jak i wewnętrznie. Jednak liczne badania wykazały, że o wiele lepsze efekty terapeutyczne przynosi stosowanie wewnątrzustrojowe.
Nasiona kozieradki na obniżenie poziomu cholesterolu we krwi
Nasiona kozieradki, a właściwie olej z nich pozyskiwany może mieć zbawienny wpływ na nasz układ krwionośny. Może się on bowiem przyczyniać do obniżenia poziomu cholesterolu całkowitego, ale również cholesterolu LDL, trójglicerydów i poziomu VLDL (lipoproteiny o małej gęstości). Te wszystkie korzystne efekty działania kozieradki są możliwe dzięki zawartym w niej saponinom steroidowym. Ich podstawową funkcją jest zwiększenie szybkości przemian metabolicznych cholesterolu, które to zachodzą w wątrobie. W ich wyniku nadmiar cholesterolu ulega przemianom, w których efekcie powstają kwasy żółciowe, które następnie są wydalane z organizmu. Co więcej, saponiny mogą zmniejszać wchłanianie tłuszczów, przez co walnie przyczyniają się do zmniejszenia ryzyka zapadalności na takie choroby jak: miażdżyca, choroba wieńcowa, czy zawał mięśnia sercowego.
Kozieradka, a cukrzyca
Wcześniej wspominaliśmy, że nasiona kozieradki zawierają do 30% substancji śluzowych. Mogą być one szczególnie cenne dla diabetyków i osób mających problemy ze zbyt wysokim poziomem glukozy we krwi. Nasiona kozieradki spożywane przed posiłkami, są w stanie spowolnić proces opróżniania żołądka z pożywienia. Dodatkowo wykazują wpływ na zmniejszenie poposiłkowego stężenia cukru we krwi. Warto także zaznaczyć, że mogą przyczynić się do redukcji aktywności enzymów odpowiedzialnych za rozkład węglowodanów, ale również redukcję przedostawania się cukrów do moczu. Dzięki czemu zmniejsza się ryzyko wystąpienia cukromoczu (glukozurii). Kozieradka, może również zmniejszyć poziom cukru, także w innym mechanizmie. Mowa o 4-hydroksyizoleucynie. Jest to aminokwas działający na trzustkę, przez co może indukować wydzielanie przez nią insuliny. Działanie to jest potęgowane przez szereg polifenoli, które to z kolei uwrażliwiają tkanki na działanie owej insuliny, czyniąc ją jeszcze bardziej skuteczną.
Kozieradka na układ pokarmowy
Nasiona kozieradki pospolitej, mogą być świetnym uzupełnieniem farmakoterapii wielu schorzeń układu pokarmowego, ale nie tylko. Chociażby ekstrakty wodne z nasion kozieradki, są stosowane pomocniczo w chorobie wrzodowej żołądka. Wszystko to za sprawą obecności frakcji polisacharydowych, działających jak błonnik pokarmowy. Po dostaniu się do żołądka stanowią swoistą warstwę ochronną dla zmienionej zapalnie błony śluzowej żołądka. Chronią ja m.in. przed żrącym działaniem kwasu solnego i pepsyny. Dzięki czemu, pozwalają na jej szybszą regenerację. Dodatkowo nasiona kozieradki doskonale polepszają trawienie. Substancje w nich zawarte, mogą zwiększać wydzielanie soku żołądkowego, żółci i śliny. Wykazują także działanie pobudzające apetyt, dlatego polecane są również dla niejadków. Natomiast, dzięki zawartości błonnika, przyśpieszają przemieszczanie się pokarmu w jelitach, dodatkowo zwiększając ich perystaltykę. Dzięki czemu redukują zaparcia. Co ciekawe, nasiona tej rośliny mogą być z powodzeniem stosowane we wspomaganiu leczenia żylaków odbytu (hemoroidów). Zawierają bowiem flawonoidy, które mogą zwiększać wytrzymałość ścian naczyń krwionośnych oraz je uszczelniać. Kozieradka, może także wspierać pracę wątroby. Wykazuje działanie hepatoprotekcyjne, nie odbiegające wcale od tego z jakim działa sylimaryna. Jest to antyoksydant szeroko wykorzystywany w rozmaitych schorzeniach wątroby. Działa on przeciwzapalnie, hamuje nadmierne wnikanie substancji toksycznych do wnętrza narządu, ale również zapobiega włóknieniu.
Czy kozieradka może zwiększać poziom testosteronu u mężczyzn?
Według najnowszych doniesień – kozieradka, może wpływać na poziom testosteronu, jak i redukować nadmiar tkanki tłuszczowej. Badania te zostały przeprowadzone w roku 2010, przez naukowców z Baylor University. Badanie polegało na podawaniu młodym mężczyznom (głównie tym ćwiczącym na siłowni) 500 mg ekstraktu z kozieradki każdego dnia. Następnie trenowali oni przez 4 dni w tygodniu z ciężarami. Badania prowadzono przez 2 miesiące i po tym czasie opracowano wyniki. Wykazano, że kozieradka może istotnie zmniejszać ilość tkanki tłuszczowej, oraz zwiększać poziom testosteronu. Co ciekawe, jej wpływ na siłę oraz wytrzymałość mięśniową określony został jako znikomy.
Pozostałe zastosowania kozieradki pospolitej
Nasiona kozieradki sprawdzą się także jako naturalny środek wykrztuśny, przeciwzapalny i przeciwbólowy. Dzięki temu można stosować ją doraźnie w przypadku wystąpienia przeziębienia oraz grypy. Co ciekawe, mogą działać podobnie do znanych nam antybiotyków. Wyciągi z kozieradki, sprawdzą się jako dodatek do standardowej antybiotykoterapii. Szczególnie w przypadku zakażenia gronkowcem złocistym, E. coli, pałeczką zapalenia płuc oraz Salmonellą. Ponadto, okłady z nasion tej rośliny, mogą działać zbawiennie w przypadku wystąpienia rozmaitych uszkodzeń, jak i chorób skórnych. Sprawdzą się jako remedium na ropnie, siniaki, czyraki, ale także owrzodzenia. Warto także wspomnieć o tym, iż kozieradka również zwiększa laktację. Jest to na pewno istotne dla kobiet mających problemy ze zbyt małą ilością pokarmu.
Kozieradka – przeciwwskazania i stosowanie
W przypadku stosowania nasion kozieradki, nie ma praktycznie żadnych przeciwwskazań. Uwagę należy jedynie zwrócić na dawkowanie, gdyż podobnie jak wszystko – ją także możemy przedawkować. Jeżeli chodzi o sposób jej stosowania, to wszystko zależy w jakiej formie chcemy jej używać. Jeżeli zdecydujemy się na zastosowanie zewnętrzne, najlepiej sprawdzi się okład z nasion kozieradki. W tym celu należy wymieszać od 50 do 100 g sproszkowanych nasion z wodą, w takich proporcjach, aby uzyskać gęstą pastę. Następnie do całości należy dodać około pół łyżeczki zwykłego octu spożywczego. Tak przygotowaną pastę nakładamy na miejsce docelowe. Do stosowania wewnątrzustrojowego, najlepiej sprawdzą się po prostu surowe, sproszkowane nasiona. Aby łatwiej było je spożyć, można dodać dżem lub miód. Ważne, aby proporcje wynosiły 1:1. Tak przygotowaną kozieradkę, możemy spożywać 2 razy dziennie, po jednej łyżeczce do posiłku.
Podsumowanie
Kozieradka pospolita to naprawdę bardzo interesująca roślina. Dodatkowo na jej korzyść, przemawia spore bezpieczeństwo jej stosowania. Warto po nią sięgać w przypadku wystąpienia rozmaitych schorzeń skórnych, ale nie tylko. Działa korzystnie na układ pokarmowy, krwionośny, ale również diabetycy powinni rozważyć jej stosowanie. Mimo stosunkowo małej popularności w Polsce, ta cały czas rośnie. Sprawdzi się równie dobrze w kuchni jako nietuzinkowa przyprawa, a to za sprawą jej specyficznego gorzkawego smaku.
Bibliografia
- Ożarowski A., Jaroniewski W., Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie, Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1987.
- Król-Kogus B., Krauze-Baranowska M., Kozieradka pospolita (Trigonella foenum graecum L.) – tradycja stosowania na tle wyników badań naukowych, „Postępy Fitoterapii” 2011, nr 3.
- Anrea-Anna Cavelius: Zioła w medycynie naturalnej. Bremen: MAK Verlag GmbH, 2005. ISBN 978-3-939991-32-8.
- Matławska: Farmakognozja. Poznań: AM Poznań, 2005
