- Właściwości prozdrowotne liści limonki kaffir
- Kosmetyczne zastosowanie liści kaffiru
- Zastosowanie liści kaffiru w kuchni
- Kontrowersje wokół nazwy
Papeda jest gatunkiem rośliny pochodzącej z Azji Południowo-Wschodniej, niewielkich rozmiarów krzewem, którego owoce są potocznie nazywane „limonkami kaffir”, a liście — liśćmi kaffiru. Jednak to nie limonka kaffir, która ma mało soku i jest wyjątkowo cierpka, a właśnie liście od stuleci wykorzystywane są w tradycyjnych kuchniach azjatyckich, takich jak tajska, hinduska, chińska czy koreańska, od pewnego już czasu zdobywają coraz większą popularność także i u nas. Nic w tym dziwnego, ponieważ nadają one potrawom wyjątkowy smak i aromat, a przy okazji posiadają sporo cennych właściwości, korzystnie wpływających na nasz organizm.
Właściwości prozdrowotne liści limonki kaffir
Za niepowtarzalny, orzeźwiający, przyjemny i kojarzący się z limonką intensywny zapach liści kaffiru odpowiedzialny jest enancjomer S-citronellalu stanowiący aż 80% oleistej zawartości ich tkanki. W wielu krajach azjatyckich liście limonki kaffir cieszą się uznaniem jako surowiec leczniczy. Oprócz związków eterycznych, w postaci wymienionego już enancjomeru S-citronellalu, zawierają one również inne znane terpeny, takie jak limonen, obecny w skórce cytryny, citronellol, typowy dla olejku z róży, oraz nerol, występujący m.in. w trawie cytrynowej i szyszkach chmielu, a także cenne alkaloidy. Dzięki takiemu składowi, liście działają przeciwbakteryjne i przeciwzapalne co wspiera system odpornościowy w walce z sezonowymi infekcjami, pomagają zwalczać bakteryjne zapalenie dróg oddechowych.
W celach leczniczych stosuje się świeże liście lub pozyskany z nich olejek eteryczny. Zarówno liście jak i olejek można wcierać w dziąsła, co pomaga usunąć niebezpieczne bakterie, a tym samym obniżyć ryzyko stanów zapalnych, szczególnie paradontozy. Olejek pozyskiwany z liści kaffiru pomaga złagodzić nasilenie bólów głowy i reumatycznych bólów stawów, przy aplikacji w formie masażu. Orzeźwiający, energetyzujący zapach ma także korzystnie oddziałuje na nasze samopoczucie. Spożywanie liści kaffiru ma także dobroczynny wpływ na proces trawienia i może wspomagać pracę wątroby, przyspieszając usuwanie toksyn z krwi. Liście te są pomocne podczas występowania:
- niestrawności,
- uczucia sytości i przejedzenia,
- okresowych zaburzeniach pracy jelit.
Kosmetyczne zastosowanie liści kaffiru
Eteryczny olejek pozyskiwany z liści kaffiru może być także wykorzystywany w kosmetyce. Jest bogaty w antyoksydanty, które pomagają spowolnić proces starzenia tkanki. Olejek wykazuje także działanie łagodzące stany zapalne, np. trądziku. Natomiast ekstrakt z liści kaffiru stosowany na skórę głowy pobudza wzrost włosów, jak również poprawia ich kondycję, nadając im więcej blasku i sprężystości.
Olejek z liści kaffiru można wykorzystywać w domu — rozpylony we wnętrzu nie tylko sprawi, że mieszkanie będzie pięknie pachnieć, ale też odstraszy niechciane owady. Zapewni to skuteczną ochronę przed ugryzieniami komarów i muszek.
Zastosowanie liści kaffiru w kuchni
Świeże liście kaffiru są ciemnozielone i błyszczące, mają charakterystyczną, dwuczłonową budowę. W Polsce najczęściej są dostępne w postaci suszonej. Mają one bardzo intensywny, przywodzący na myśl tradycyjną limonkę, aromat, który przekłada się również na ciekawe walory smakowe. Nawet suszone liście kaffiru pozostawiają bardzo przyjemny, orzeźwiający, a zarazem delikatny posmak. Smak ten porównywany jest także do smaku mandarynki, ale jednocześnie oryginalnego i niepowtarzalnego. Dlatego też liście limonki kaffir trudno jest zastąpić inną przyprawą w przepisach orientalnych.
Tradycyjnie, liście kaffiru w postaci świeżej, suszonej oraz mrożonej stosowane są do popularnych potraw w kuchni Tajlandii, Wietnamu, Kambodży, Laosu, Birmy, Indonezji czy Malezji. Często dodaje się je do dań z kurczakiem, rybami, owocami morza oraz ślimakami. Najbardziej popularne dania azjatyckie z kaffirem to na przykład:
- smażony kurczak,
- małże na parze,
- zupa Tom Yum – tradycyjna, ostro-kwaśna z krewetkami, trawą cytrynową i sosem rybnym,
- Tod Mun – ciastka z rybą,
- Kroeung – pochodząca z Kambodży pasta z aromatycznych liści, korzeni, papryczki chili,
- zielone curry.
W Polsce można kupić suszone liście kaffiru. Do potraw dodaje się zazwyczaj liście cięte w paski, przy czym zaleca się usuwanie głównego nerwu blaszki. Do potrawy przygotowywanej dla około 4-6 osób, w zależności od pożądanej intensywności smaku, dodaje się od 6 do 12 liści. Przyprawa ta sprawdzi się świetnie do dań z ryżu, kurczaka, ryb i owoców morza, a także do zup, curry, nadając potrawom charakterystycznego, orzeźwiającego aromatu, przywodzącego na myśl dania kuchni orientalnej.
Kontrowersje wokół nazwy
W ostatnich czasach w mediach społecznościowych podjęto temat związany z kontrowersyjną nazwą aromatycznych liści papedy, ze względu na polityczną poprawność. Ta popularna nazwa, która zdążyła się już przyjąć w świecie, czyli “kaffir”, w krajach Afryki Południowej oraz na Jamajce to pogardliwe określenie osoby czarnoskórej. Natomiast w krajach islamskich słowo „kafir” to pogardliwe określenie dla niemuzułmanina. W związku z tym padła sugestia, aby liście kaffiru nazywać po prostu liśćmi papedy, czyli nazwą poprawną botanicznie.