.png){kind=small}
SPIS TREŚCI
Ogórecznik lekarski jest do prawdy bardzo ciekawą rośliną. Już sama nazwa może sugerować, że posiada on wiele korzystnych dla naszego zdrowia właściwości. Uważali tak nawet starożytni wojownicy, którzy przed walką zwykli pić wino z dodatkiem liści ogórecznika. Wierzyli, że doda on im siły, męstwa i zapewni rychłe zwycięstwo. Co prawda właściwości te są jedynie mitem, aczkolwiek ogórecznik i tak potrafi pozytywnie zaskoczyć. Obecnie jest on bardzo cenioną rośliną leczniczą, a z jego prozdrowotnych właściwości korzysta wiele gałęzi przemysłu. Znalazł zastosowanie w lecznictwie oraz kosmetologii. Na jakie schorzenia może pomóc ogórecznik lekarski? Zapraszamy do lektury.
Ogórecznik lekarski – garść informacji
Ogórecznik lekarski bywa także nazywany barokowym zielem i parzygą. Należy do rodziny ogórecznikowatych i jest najcenniejszą odmianą tej rośliny, jeżeli spojrzymy na zawartość substancji odżywczych. Wywodzi się z krajów basenu morza Śródziemnego, natomiast uprawiany jest w wielu miejscach na świecie w tym Polsce. Natomiast jego dzikie odmiany rosnące w naszym kraju nie posiadają aż tak wielu prozdrowotnych właściwości i raczej uznaje się je za chwasty. Jest rośliną jednoroczną a jego piękne niebieskie kwiaty stanowią jego znak rozpoznawczy. Warto wspomnieć, że liście i łodygi tej rośliny pachną bardzo podobnie do ogórka – stąd nazwa. Do celów leczniczych wykorzystywane są części zielone ogórecznika oraz nasiona, z których to pozyskuje się cenny olej.
Ogórecznik lekarski – zawartość substancji odżywczych
Współczesna medycyna uznaje ogórecznik lekarski jako bardzo cenny surowiec zielarski o szerokim spektrum działania. Zawdzięcza to pokaźnej gamie substancji odżywczych, jak i związkom aktywnym w nim zawartym. Wymienić możemy chociażby liczne flawonoidy, żywice, garbniki i kwasy organiczne (cytrynowy, krzemowy, jabłkowy). Dodatkowo zawiera dużo krzemionki oraz dosyć rzadkie sole mineralne. Mowa o związkach krzemu, cynku, magnezu, żelaza oraz potasu. Znajdziemy w nim także pokaźną ilość witaminy C, jak i karotenu. Do tej pory wymieniliśmy związki chemiczne zawarte tylko w zielonych częściach ogórecznika, natomiast prawdziwy skarb kryje się w jego nasionach. Olej z nich tłoczony zawiera ogromne ilości niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych, tak bardzo ważnych dla prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Najliczniejszą grupę stanowi kwas linolowy i gamma-linolenowy.
Ogórecznik lekarski na wzmocnienie organizmu
Ogórecznik lekarski, dzięki zawartości kwasu gamma-linolenowego, ale również innych kwasów tłuszczowych z grupy Omega może mieć zbawienny wpływ na funkcjonowanie układu odpornościowego. Mogą zapewniać one zwiększoną ochronę przed ewentualnych wystąpieniem rozmaitych chorób płuc, oskrzeli, gardła czy oczu. Uchronić mogą nas również przed astmą i nabytymi alergiami. Olej z tej rośliny wykazuje również działanie odtruwające, dzięki czemu może przyczynić się do zwiększonego wydalania toksyn z organizmu. Może także zapewniać dodatkową ochronę przed szkodliwym działaniem toksycznych związków chemicznych.
Ogórecznik lekarski – wpływ na układ sercowo-naczyniowy
Preparaty z ogórecznika lekarskiego, a w szczególności olej z jego nasion, może walnie przyczynić się do zwiększenia wydolności naszego układu krwionośnego. Wysoka zawartość kwasów linolenowych i innych kwasów z grupy Omega pozwala skutecznie walczyć ze zbyt wysokim poziomem złego cholesterolu LDL. Zapobiegają jego nadmiernemu utlenianiu, tym samym redukując jego zwiększone odkładanie się w ścianach naczyń krwionośnych. Dodatkowo mogą zwiększać ilość cholesterolu HDL, który to jest korzystny dla naszego zdrowia. Usuwa on bowiem nadmiar związków tłuszczowych z tętnic, jak i naczyń żylnych. Dzięki temu znacznie redukuje ryzyko rozwoju miażdżycy. Co ciekawe olej z ogórecznika wykazuje również działanie antyagregacyjne. Oznacza to, że może redukować nadmierne sklejanie się płytek krwi, które odpowiadają za tworzenie się zakrzepów, tym samym zmniejszając gęstość krwi. Pozwala to zminimalizować ryzyko wystąpienia zatorów, ale również obniżyć ciśnienie krwi przez co spada ryzyko wystąpienia choroby wieńcowej.
Działanie przeciwzapalne ogórecznika lekarskiego
Kwas gamma-linolenowy, flawonoidy i sole krzemu zawarte w tej roślinie wykazują również silne działanie przeciwzapalne. Z tego powodu, są częstym składnikiem preparatów do pielęgnacji skóry. Mogą łagodzić jej podrażnienia, ale również rozmaite stany zapalne, a nawet reakcje alergiczne. Mogą być pomocne w walce z popularnymi pajączkami i trądzikiem różowatym. Zmniejszają zaczerwienienia, ale też wzmacniają naczynia włosowate w skórze, tym samym redukują powstawanie zaczerwienień. Właściwości przeciwzapalne tych związków chemicznych znajdą z pewnością zastosowanie nie tylko w schorzeniach skóry. Olej z ogórecznika, może zredukować intensywność stanów zapalnych serca, ale też pomóc chorym na reumatoidalne zapalenie stawów. Korzystnie wpływa także na stany zapalne błon śluzowych, w tym żołądka, jamy ustnej, jelit, ale też przełyku. Może również złagodzić stany zapalne dróg oddechowych, redukując chrypkę, kaszel i pomaga przy wszelkich infekcjach układu oddechowego.
Ogórecznik lekarski – działanie na skórę
Dzięki wysokiej zawartości nienasyconych kwasów tłuszczowych – olej z ogórecznika lekarskiego znalazł szerokie zastosowanie również w kosmetologii. Owe kwasy, są równie ważne dla kondycji naszej skóry. Odgrywają kluczową rolę w powstawaniu ceramidów. Związki te spajają wierzchnią warstwę naskórka, chroniąc tym samym naszą skórę przez nadmiernym wysychaniem i podrażnieniami. Dodatkowo może on nawilżać skórę, zapobiegając jej pękaniu i wnikaniem przez nią drobnoustrojów chorobotwórczych. Dlatego olej z tej rośliny znajdziemy w wielu kosmetykach do pielęgnacji skóry. Szczególnie, są one dedykowane dla skóry suchej, skłonnej do podrażnień, dojrzałej i zwiotczałej. Nienasycone kwasy tłuszczowe są bowiem w stanie, także zwiększyć szybkość regeneracji naskórka, podnieść poziom jego elastyczności oraz świetnie nadają się do pielęgnacji cery trądzikowej. Osoby borykające się z łuszczycą, także powinny rozważyć stosowanie kosmetyków na bazie oleju z ogórecznika.
Ogórecznik lekarski dla kobiet
Ogórecznik lekarski zawiera sporo kwasów tłuszczowych, jak i magnezu. Połączenie tych dwóch składników sprawia, że sprawdzi się idealnie na kobiece sprawy. Może zredukować dolegliwości występujące w okresie przedmiesiączkowym, jak i menopauzalnym. Wysoki poziom obu tych związków chemicznych korzystnie wpływa na gospodarkę hormonalną kobiet, przez co mogą one poprawiać samopoczucie. Dodatkowo niwelują nadmierną drażliwość, wahania nastroju i łagodzą bóle menstruacyjne. Mogą również znacznie zmniejszyć intensywność, jak i częstość występowania uderzeń gorąca i bóli piersi.
Ogórecznik lekarski – zastosowanie w chorobach dziąseł i zębów
Co ciekawe, olej z ogórecznika, może być pomocny we wspomaganiu leczenia chorób przyzębia. Są one niebezpieczne, a to z uwagi na fakt, iż nieleczone mogą prowadzić do szeregu powikłań. W ich następstwie dochodzi nawet do utraty zębów. Preparaty na bazie oleju z ogórecznika, w tym pasty do zębów – pozywają skutecznie walczyć z zapaleniem dziąseł, ale nie tylko. Mogą także zredukować nadmierne krwawienia w obrębie jamy ustnej, obrzęki i bolesność. Są również w stanie wpływać na głębokość osadzenia zębów w dziąsłach, przez co zmniejsza się ryzyko ich przedwczesnej utraty.
Przeciwwskazania do stosowania ogórecznika lekarskiego
Preparaty z ogórecznika lekarskiego, w tym sam olej są dosyć bezpieczne. Jednak istnieje kilka przypadków, w których ich stosowanie nie jest zalecane. Ogórecznika powinny unikać kobiety w ciąży, karmiące piersią oraz dzieci. Dodatkowo może on wchodzić w reakcje z niektórymi lekami, zwłaszcza tymi przeciwzakrzepowymi. Pacjenci stosujący przewlekle warfarynę lub aspirynę, nie powinny stosować oleju z tej rośliny. To z uwagi na fakt, iż może dojść do zbytniego rozrzedzenia krwi oraz znacznego obniżenia jej ciśnienia. Warto także upewnić się, że nie jesteśmy uczuleni na któryś ze składników występujący w ogóreczniku lekarskim. Natomiast w przypadku przedawkowania, mogą wystąpić obfite biegunki oraz wzdęcia.
Ogórecznik lekarski – dawkowanie
Zazwyczaj konkretne dawkowanie oleju z ogórecznika znajduje się opakowaniu produktu bądź ulotce. Jednak przyjmuje się, że bezpieczna dzienna dawka to 3-4 gramy oleju. Odpowiada to około jednej łyżeczce. Warto także zwrócić uwagę na jakość owego oleju. Najlepiej wybierać ten nierafinowany, gdyż zawiera on najwięcej składników aktywnych. Dodatkowo warto mieć na uwadze, że równie istotny jest sposób jego przechowywania. Olej powinien znajdować się w ciemnej oraz szczelnej szklanej butelce. Po otwarciu zaleca się trzymanie go w lodówce.
Podsumowanie
Ogórecznik lekarski jest rośliną o bardzo wszechstronnym działaniu. Nieprzypadkowo został nazwany właśnie w ten sposób. Może okazać się skutecznym uzupełnieniem farmakoterapii w wielu schorzeniach. Szczególnie wiele ma do zaoferowania dla naszego układu sercowo-naczyniowego, skóry czy układu odpornościowego. Pamiętajmy natomiast o potencjalnych skutkach ubocznych jego stosowania. Nie ma bowiem róży bez kolców.
Bibliografia
- Obiedzińska A., Waszkiewicz- Robak B. Oleje tłoczone na zimno jako żywność funkcjonalna. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość., 2012.
- Zielińska A., Nowak I., Kwasy tłuszczowe w olejach roślinnych i ich znaczenie w kosmetyce, Chemik, 2014.
- Białek M., Rutkowska J., Znaczenie kwasu gamma linolenowego w profilaktyce i terapii, Postępy Higieny, 2015.
- Henryk Różański: Herba Boraginis – ziele ogórecznika lekarskiego w fitoterapii. W: Medycyna dawna i współczesna [on-line]. [dostęp 2018-11-20].
