.png){kind=small}
Historia sera nieodmiennie związana jest z epoką pasterską, kiedy człowiek po latach nieustannej migracji w poszukiwaniu zwierzyny łownej osiadł w jednym miejscu, owce i kozy zaczęły dostarczać mu mleka, a bydło odgrywało główną rolę przy pracach rolnych. Ciekawostką jest, że według badań przeprowadzonych przez międzynarodowy zespół naukowców i opublikowanych w magazynie „Nature”, okazuje się, że najstarszy na świece ser produkowano już 7500 lat temu w neolicie, na terenie dzisiejszej Polski, na Kujawach.
Dziś ser jemy niemalże codziennie, a na świece produkuje się go około 4 tysięcy gatunków, z czego w Polsce około 90. Mamy sery twarde, miękkie, z porostem lub przerostem pleśni, ostre i łagodne, niedojrzewające i dojrzewające, owcze, krowie i kozie. Wybór jest ogromy. Przyjrzyjmy się zatem z bliska tym najbardziej popularnym i najbardziej cenionym gatunkiem sera na świecie.
Klasyfikacja serów
Sery dzieli się według rodzaju mleka, z którego są wytwarzane:
- krowiego – gouda i ementaler,
- owczego – bryndza, bundz, oscypek,
- koziego – cabrion, montrachet, tignard,
Natomiast ze względu na technologię wytwarzania, a także rodzaj procesu dojrzewania serów, możemy wyróżnić:
- sery podpuszczkowe miękkie – brie, camembert,
- sery podpuszczkowe półtwarde – gouda,
- sery podpuszczkowe twarde – parmezan, cheddar,
- sery zwarowe – ricotta,
- sery kwasowe niedojrzewające – mają postać twarogu
- sery kwasowe dojrzewające – mają postać gomółki,
- sery kwasowo-podpuszczkowe – serki wiejskie.
Najbardziej popularne i cenione gatunki sera
- Gouda – to żółty ser holenderski o łagodnym, śmietanowym, lekko kwaskowym i dosyć słonym smaku. Zawiera dosyć dużo tłuszczu, ale też jest źródłem łatwo przyswajalnego wapnia, cynku i selenu. Nadaje się na co dzień do kanapek, tostów, tart i zapiekanek, a także świetnie smakuje jako przekąska do jasnego piwa typu lager,
- emmentaler – o z kolei ser szwajcarski, którego cechą charakterystyczną są duże, okrągłe dziury. Wytwarza się go z mleka krowiego. Jego smak jest dosyć łagodny, słodkawy, z orzechowymi nutami. Najczęściej jemy go na kanapkach,
- cheddar – pochodzi z Anglii, dojrzały, pełnotłusty, produkowany wyłącznie z mleka krowiego. Może mieć kolor jasnożółty lub lekko pomarańczowy, a jego smak jest lekko słodkawy, ale i kwaśny, z wyczuwalną orzechową nutą. Najlepiej jeść go bez zbędnych dodatków, ewentualnie podawać jako przekąskę do czerwonych, wytrawnych win,
- parmezan – to włoski ser podpuszczkowy, wytwarzany z mleka krowiego. Jest twardy, długodojrzewający i kruchy. W smaku jest wyrazisty, intensywny i lekko pikantny, ale również słodkawy. Leżakuje długo, bo nawet kilka lat – wówczas , traci sporo wody. Jest wysokokaloryczny i tłusty, jednak ze względu na wyrazisty smak do potraw dodaje się go niewiele. Zawiera przy tym dużo wapnia i białka. Startym parmezanem posypujemy włoskie makarony, możemy go również pokroić w cienkie płatki lub wiórki i dodać do sałatek. Świetnie smakuje podany ze słodkimi owocami, np winogronami lub figami,
- camembert – to ser francuski dojrzewający, z porostem pleśni, produkowany z mleka krowiego. Wewnątrz jest kremowy, łagodny i śmietankowy, natomiast otaczająca go pleśń, nadaje mu wyrazisty, ostry posmak. Dostarcza on sporo cynku. Świetnie smakuje jako dodatek do czerwonego, wytrawnego wina. Można podawać go z owocami – figami, gruszką, a także z orzechami włoskimi,
- roquefort – to jeden z najbardziej cenionych francuskich serów, dojrzewający, z przerostem pleśni niebieskiej, wytwarzany z mleka owczego. Jego konsystencja jest lekko krucha, po włożeniu do ust staje się kremowa. Roquefort ma bardzo charakterystyczny, wyrazisty
i słony smak. Można dodawać go do tarty, kiszu, a także łączyć ze słodkim smakiem, np. gruszką, - oscypek – oryginalny, podhalański oscypek zawiera około 70% mleka owczego i 30% mleka krowiego. To ser twardy, wędzony, wytwarzany w naturalny sposób. Jest słony, wyrazisty
w smaku i lekko skrzypiący podczas jedzenia. W porównaniu do popularnych serów krowich, zawiera on więcej wapnia, żelaza i cynku, a także witaminę A i B12. Doskonale komponuje się z konfiturą z żurawiny.
Sery towarzyszą nam na co dzień – jako dodatek do kanapek, składnik obiadu,
czy samodzielna przekąska. Sery dostarczają nam białka, wapnia, fosforu i witamin,
a te dojrzewające są również źródłem cynku. Jedzenie serów jest wskazane zwłaszcza osobom cierpiącym na osteoporozę.
