SPIS TREŚCI
Dieta śródziemnomorska po raz pierwszy została opisana w latach 50 XX w. przez doktora Ancela Keysa. Jak wskazuje na to nazwa, jest ona inspirowana zwyczajami żywieniowymi, charakterystycznymi dla społeczności z regionu basenu Morza Śródziemnego, w szczególności Grecji i Krety. Na czym polega ten styl odżywiania oraz jak można stosować go w praktyce?
Dieta śródziemnomorska oraz jej założenia
Obecnie dieta śródziemnomorska uznawana jest za jeden z najkorzystniejszych dla organizmu sposobów odżywiania. Jego głównym założeniem jest ograniczenie spożycia mięsa i produktów bogatych w nasycone kwasy tłuszczowe – które od lat uznawane są za główną przyczynę wzrostu poziomu cholesterolu LDL. Tradycyjny sposób odżywiania rzecz jasna różnił się między poszczególnymi regionami wokół Morza Śródziemnomorskiego, dlatego za wzorcowy przykład tej diety uznano standardowy jadłospis Greków z lat 60 XX w.
Czym się charakteryzuje dieta śródziemnomorska? Największy udział w tej diecie mają:
- oliwa z oliwek, stosowana na zimno oraz do smażenia, a także inne tłuszcze pochodzenia roślinnego, przede wszystkim nierafinowane,
- warzywa i owoce – świeże oraz pod postacią prostych przetworów,
- produkty zbożowe, w tym pieczywo, mąka i makarony – najlepiej pełnoziarniste, żytnie i bogate w otręby, nasiona oraz pestki,
- nasiona roślin strączkowych.
Nieco mniejszy udział w diecie powinny mieć:
- produkty mleczne, choć polecane są w szczególności kefiry i jogurty, bogate w żywe kultury bakteryjne lub fermentowane,
- ryby i owoce morza,
- alkohol, którego spożycie warto ograniczać, a przy tym zaleca się aby sięgać przede wszystkim po wino.
Jednym z najważniejszych wyznaczników diety śródziemnomorskiej jest ograniczenie (ale nie całkowite wyłączenie) spożycia mięsa, wysoko przetworzonych produktów mięsnych oraz soli. Ma to na celu zmniejszyć w diecie udział tłuszczów pochodzenia zwierzęcego, bogatych w nasycone kwasy tłuszczowe.
Dieta śródziemnomorska – opinie oraz zalety jej stosowania
Głównym założeniem promowania diety śródziemnomorskiej było zaproponowanie alternatywnego sposobu odżywiania, który wpływał korzystnie na pracę układu krążenia, zdrowie serca oraz pomagał regulować poziom cholesterolu we krwi. Co więcej, wysoka zawartość błonnika pokarmowego oraz niski udział cukrów prostych w diecie nie powoduje nagłych skoków poziomu glukozy i insuliny.
Oznacza to, że dla osób z predyspozycją do schorzeń układu krążenia jedną z najlepszych opcji może okazać się właśnie dieta śródziemnomorska. Opinie na jej temat są niezmiennie w większości pozostają pozytywne, a część ekspertów poleca nawet stosować jej schemat nie tylko cyklicznie, ale na stałe, ponieważ:
- dostarcza jedno- i wielonienasyconych kwasów tłuszczowych (Omega-3 i Omega-6), błonnika, witamin (A,D,E, K oraz C) i mikroelementów,
- jest bogata w antyoksydanty, takie jak polifenole, flawonoidy czy likopen,
- przyczynia się do obniżenia poziomu trójglicerydów i zwiększa udział cholesterolu frakcji HDL,
- wspomaga zdrową utratę masy ciała.
Dieta śródziemnomorska efekty
Urozmaicona dieta śródziemnomorska może dawać zadowalające efekty, szczególnie u osób zmagających się z nadwagą lub otyłych. Nie jest jednak dietą typowo redukcyjną, więc rezultaty wymagają długotrwałego stosowania. Jeszcze kilka lat temu ten typ diety uznawany był za stosunkowo drogi, a to ze względu na konieczność włączania do diety wysokiej jakości oliwy z oliwek i gorzej dostępnej zdrowej żywności, bogatej w nienasycone kwasy tłuszczowe. Obecnie jednak dostęp do dobrej jakości orzechów, nierafinowanych olejów roślinnych, a nawet ryb jest coraz lepszy, co sprawia że dieta śródziemnomorska uznawana jest za jedną z bardziej ekonomicznych i wartościowych.