Od czego zależy szybkość metabolizmu?

SPIS TREŚCI

• Czym jest metabolizm?
• Jak bardzo możemy wpływać na metabolizm?
• Wpływ aktywności fizycznej oraz masy mięśniowej na szybkość metabolizmu
• Kawa i herbata na metabolizm
• Rola śniadania w odpowiedniej przemianie materii
• Rola białka i kwasów tłuszczowych omega w regulacji metabolizmu
• Witaminy i mikroelementy – rola w metabolizmie
• Co może spowalniać nasz metabolizm?
• Podsumowanie

Wiele osób zadaje sobie pytanie od czego zależy szybkość mitycznego metabolizmu. Na pewno każdy ma takiego znajomego lub znajomą, która niemal bez przerwy je, a ma nieziemską sylwetkę. Oczywiście, może być tak, że taki ktoś posiada bardzo szybki metabolizm. Nie jest to jednak jedyny wyznacznik, aczkolwiek istotnie jego szybkość przekłada się na wygląd zewnętrzny. Warto także wiedzieć, że na jego wydajność wpływa szereg czynników, w tym te genetyczne. Nie oznacza to jednak, że nie jesteśmy w stanie wspomóc naszego organizmu. Należy jeszcze wspomnieć o tym, iż metabolizm jest nazwą dosyć ogólną.

Czym jest metabolizm?

Metabolizmem zwykło się nazywać szereg reakcji chemicznych zachodzących w naszym organizmie. Mówiąc dokładniej, to procesy prowadzące to rozkładu pożywienia na mniejsze fragmenty i późniejsze ich wykorzystanie w celach energetycznych. Nasze ciało zużywa energię do praktycznie wszystkiego, co dzieje się w jego obrębie i właśnie za to odpowiada nasz metabolizm. Jest on de facto indywidulany dla każdego z nas, a właściwie jego szybkość. Warto jednak pamiętać, że możemy wpływać na niego poprzez długofalowe działania. Tak samo, jak możemy go przyśpieszyć, analogicznie możemy go spowolnić. Sam metabolizm podzielić możemy na katabolizm i anabolizm. Procesy kataboliczne prowadzą głównie do rozkładu określonych cząstek pokarmowych na mniejsze fragmenty w celu uzyskania energii. Natomiast anabolizm jest procesem odwrotnym. Prowadzi on bowiem do powstawania większych cząstek przy użyciu energii. Przykładem może być synteza rozmaitych białek z dostarczonych wraz z pożywieniem – aminokwasów. Przykładem katabolizmu jest natomiast rozpad zgromadzonego glikogenu na glukozę. Oba te procesy są niezwykle ważne i powinny być w swoistym stanie równowagi. Inaczej taki stan, nazywamy homeostazą. Jest to bardzo ważne dla zachowania zdrowia, ale i prawidłowo funkcjonującego metabolizmu.

Jak bardzo możemy wpływać na metabolizm?

Mimo, że w sporym stopniu szybkość metabolizmu jest warunkowana genetycznie, to jesteśmy zdolni na niego wpłynąć. W tym miejscu warto poruszyć temat szlaków metabolicznych. Owe szlaki to szereg kolejnych reakcji prowadzących do powstawania konkretnego produktu lub jego rozkładu. Możemy wyróżnić chociażby szlaki prowadzące do powstawania ATP, glikogenu czy żółci. Jest to o tyle istotne, że szlaki te są kontrolowane przez wiele czynników, także takich na które mamy znaczny wpływ. Zdajemy sobie sprawę, że metabolizm jest wynikiem niesprawiedliwej loterii genowej i fakt, iż niektórzy prawie wcale nie muszą się przejmować jego szybkością może być solą w oku. Pamiętajmy jednak, że zwiększenie metabolizmu to nie tylko poprawa przemiany materii, ale za sprawą tych zmian możemy polepszyć komfort naszego życia.

Kawa zielona mielona- Brazylia Santos 1kg Intenson Kup

HERBATA ZIELONA SENCHA LIŚCIASTA BIO 75 g – LEBENSBAUM Kup

Suplementy diety Sprawdź

Dietetyk Online Pakiet Brązowy Kup

Wpływ aktywności fizycznej oraz masy mięśniowej na szybkość metabolizmu

Pierwszym i jednym z bardziej skutecznych form przyśpieszania naszej przemiany materii są rozmaite ćwiczenia fizyczne. Warto wspomnieć o tym, iż najlepiej sprawdzą się tutaj ćwiczenia interwałowe. W skrócie polegają na naprzemiennym wykonywaniu serii o umiarkowanej intensywności oraz tych o dużej intensywności. Nie trzeba od razu rwać się do sztangi czy innych hantli. Wystarczy odpowiednio wkomponować w swoją codzienną rutynę szybkie spacery, bieganie czy pływanie. Wykonywane w takiej formie, są w stanie doskonale pobudzić nasze ciało i po dłuższym czasie znacząco przyśpieszyć metabolizm. Dodatkowo po takim treningu nasze ciało będzie zużywać więcej energii, także w czasie spoczynku. Ma to związek ze zwiększeniem się ilości mięśni, które do pracy wymagają sporo energii. Warto także wspomnieć o tym, że jest to pokłosie wzrostu ilości mitochondriów w komórkach, co dodatkowo aktywuje te procesy.

Kawa i herbata na metabolizm

Dokładnie tak! Nie od dziś wiadomo o prozdrowotnych wartościach odżywczych tych popularnych napojów. Zielona herbata zawiera katechiny, które to pozytywnie wpływają na metabolizm tłuszczów. Mają także właściwości polegające na wydatkowaniu większej ilości ciepła przez organizm. Tym samym zwiększają naszą spoczynkową przemianę materii. W tym miejscu warto nadmienić, że podobne właściwości wykazują wszelkiej maści ostre przyprawy, ale nie tylko. One także podnoszą wydatek energetyczny organizmu. Mowa o papryczkach chili, jalapeno, pieprzu i kurkumie. Wróćmy jednak do kawy. W jej przypadku właściwości przyśpieszające metabolizm zawdzięczamy kofeinie. Działa podobnie do katechin i przyczynia się do zwiększenia szybkości metabolizmu tłuszczów.

Rola śniadania w odpowiedniej przemianie materii

Śniadanie to temat szeroko poruszany. Jednak nie sposób od niego uciec. Nasz organizm po przebudzeniu wymaga odpowiedniego rozruchu. Aby pomóc wkręcić mu się na obroty, niezbędny jest bodziec, który pobudzi go do pracy. Jest to właśnie śniadanie. Co więcej, badania wyraźnie udowodniły, iż spożywanie śniadań jest ściśle skorelowane z szybkością metabolizmu. Także nie dość, że pozwoli nam mieć to więcej energii o poranku, to na pewno pozytywnie wpłynie na naszą przemianę materii.

Rola białka i kwasów tłuszczowych omega w regulacji metabolizmu

Nasz metabolizm także jest ściśle skorelowany ze sposobem odżywiania. Jedne produkty mogą go znacznie przyśpieszyć, a inne spowalniać. Produkty zawierające spore ilości białka niewątpliwie należą do tej pierwszej grupy. Samo wysokie spożycie białka, jest ściśle powiązane z aktywnością fizyczną i rozbudową masy mięśniowej. Jest niezbędne do wzrostu owych mięśni, ale samo w sobie także podkręci nasz metabolizm. Białko jest trawione zdecydowanie dłużej niż węglowodany i wymaga od organizmu o wiele większego zaangażowania. Natomiast kwasy tłuszczowe z grupy omega poza bardzo ważną rolą w samym organizmie, także wpływają na metabolizm komórkowy. Odpowiadają za redukcje stanów zapalnych w ustroju, ale także regulują poziom cukru w krwi. Ponadto ich istotną rolą z punktu widzenia metabolicznego, jest zwiększanie wrażliwości komórek na pewien hormon. Mowa o leptynie. Jest ona odpowiedzialna za powodowanie uczucia sytości, w efekcie czego zjemy mniej. Dodatkowo pozytywnie wpływa na metabolizm tłuszczów.

Witaminy i mikroelementy – rola w metabolizmie

Witaminy i minerały, są bardzo ważne dla prawidłowego metabolizmu. Nie mówimy tylko o jego przyśpieszeniu, ale w ogóle o szlakach metabolicznych. Ich niedobór, ale i nadmiar może prowadzić to szeregu powikłań. I tak na przykład witamina B6, bierze udział w metabolizmie węglowodanów oraz tłuszczów. Za to nieodzownym składnikiem hormonów tarczycy, dodatkowo odpowiedzialnym za jej prawidłowe funkcjonowanie jest jod. Biotyna natomiast, przyczynia się do prawidłowej syntezy białek, ale także węglowodanów i tłuszczów. Generalnie mikroelementy, są bardzo istotne dla zachowania homeostazy w organizmie.

Co może spowalniać nasz metabolizm?

Oczywiście szybkość metabolizmu spada wraz z wiekiem i przed tym czynnikiem nie możemy w żaden sposób się uchronić. Jest natomiast szereg innych, które także go spowalniają, ale są w pełni modyfikowalne. Pierwszym z nich, jest zbyt mała kaloryczność codziennej diety. Problem w tym przypadku polega na tym, iż organizm zaczyna zachowywać się podobnie, jak w czasie głodówki. Oznacza to spowolnienie procesów życiowych w tym samego metabolizmu. Podobne efekty, może wywoływać nieodpowiednia długość snu jak i jego jakość. To samo tyczy się stresu. Utopią jest jego całkowite unikanie, zwłaszcza w XXI wieku. Jednak podwyższony poziom kortyzolu we krwi, może działać jako swoisty spowalniacz metabolizmu. Jednak to nie jedyne czynniki zagrażające naszemu metabolizmowi. Rozmaite pestycydy, ale także tłuszcze typu trans, mogą mieć na niego także niekorzystny wpływ. Działają one bowiem niekorzystnie na stan tarczycy, która w dużej mierze reguluje nasz metabolizm. Dodatkowo tłuszcze trans, są bardzo trudne do zmetabolizowania przez nasz organizm. Co więcej, mogą niekorzystnie wpływać na pracę wątroby, zmniejszając tym samym szybkość przemiany materii. Warto także nadmienić o innych czynnikach. Zbyt duże spożywanie alkoholu, palenie papierosów, czy wszelkiej maści używki także przyczyniają się do spowolnienia metabolizmu. To samo tyczy się niskiej aktywności fizycznej czy niektórych chorób przewlekłych.

Podsumowanie

Mimo, że szybki metabolizm powszechnie kojarzy się ze szczupłą sylwetką i ogromnym apetytem, nie jest to jedyna korzyść. Prawidłowy metabolizm przede wszystkim pozwala nam zachować zdrowie i homeostazę w organizmie. Owszem warto wspierać przyśpieszenie metabolizmu, jednak nie powinno być to celem samym w sobie. Pamiętajmy także aby go nie spowalniać. Tym samym najlepiej ograniczyć wszelkie produkty lub czynności, mające na niego negatywny wpływ.

Bibliografia

1. Hernandez D., Texas A&M University Health Science Center, Metabolism: What is it and can it be controlled?
2. E. Bańkowski, Biochemia, Wrocław 2020.
3. R. Berman, Sprawny metabolizm, tłum. K. Sawka, Gliwice 2017.
4. https://www.news-medical.net/life-sciences/What-is-Metabolism.aspx

HERBATA ZIELONA DARJEELING LIŚCIASTA BIO 50 g – LEBENSBAUM Kup

KAWA ZIARNISTA ARABICA KOLUMBIA BIO 250 g – LEBENSBAUM Kup

Herbata zielona Gunpowder 250 g Panaceum Kup

Kawa rozpuszczalna BIO 100 g Naturgreen Kup