.png){kind=small}
Dziś o diecie bezglutenowej słyszał chyba każdy. Stała się ona tak popularna, że decydują się na nią nawet osoby, które nie mają wskazań zdrowotnych do tego, by ją stosować. Ze względów medycznych gluten z diety muszą wyeliminować całkowicie osoby chore na celiakię, z nietolerancją pokarmową, nieceliakalną wrażliwością na gluten, a także z alergią na pszenicę. Dowiedzmy się, czym jest gluten, gdzie się kryje i jak możemy go zastąpić w codziennej diecie.
Czym tak naprawdę jest gluten?
Gluten jest powszechnie występującym białkiem w większości produktów zbożowych, znanych nam i spożywanych od tysięcy lat. Znajdziemy go w pszenicy, życie i jęczmieniu i wytwarzanych z nich produktach spożywczych. To dzięki zawartości glutenu pieczywo nie jest suche i zbyt kruche, tylko sprężyste. Gluten nadaje wyrobom kleistości i odpowiedniej konsystencji. Znajdziemy go między innymi w produktach jak:
- mąka pszenna, orkiszowa i wszystkie produkty z niej powstające jak np. pieczywo, ciasta, pizza,
- kasze: manna, jęczmienna, manna, kuskus,
- musli,
- makarony,
- wędliny.
Gluten dodaje się do różnego rodzaju produktów spożywczych na etapie ich produkcji, dlatego tak naprawdę znajdziemy go niemalże wszędzie, np. w batonach czy keczupie. Dlatego osoby, które są zmuszone z glutenu zrezygnować, muszą naprawdę się postarać, aby móc uniknąć go w diecie. Na szczęście możliwości jest coraz więcej i coraz więcej produktów na sklepowych półkach oznaczonych jest specjalnym symbolem, który informuje, że to, co kupujemy, jest pozbawione glutenu. Symbol ten to przekreślony kłos. Jest to znak licencjonowany i międzynarodowy, osoby na diecie bezglutenowej wybierając produkty nim oznaczone, mogą mieć pewność, że nie zwierają one glutenu.
Czym zastąpić w codziennej diecie produkty zawierające gluten
Choć w pierwszej chwili może wydawać nam się, że jedzenie w zgodzie z dietą bezglutenową może okazać się trudne i że gluten jest wszechobecny w każdym jedzeniu, okazuje się, że możliwości jest całkiem sporo. Oto kilka propozycji na początek.
- Produkty, które naturalnie występują bez glutenu to:
- kasze: jaglana, gryczana, amarantus, bulgur, quinoa,
- ryż,
- zmienniaki,
- kukurydza.
Makarony bezglutenowe:
- ryżowy,
- kukurydziany,
- ryczany,
- z soczewicy, ciecierzycy.
Jeśli mamy chęć na słodycze, możemy zastąpić je:
- suszonymi owocami,
- samodzielnie przygotowywanymi kulkami mocy i batonami,
- wypiekami na bazie mąki kukurydzianej lub ryżowej.
Pieczywo i produkty na bazie mąki – w tym przypadku możemy albo poszukać w okolicy, w której mieszkamy sklepu, który oferuje pieczywo opatrzone znakiem przekreślonego kłosa, bądź podjąć się wypieku chleba samodzielnie w domu. Możemy wybrać gotową mieszankę mąk do wypieku pieczywa, a także ciast. Mąki bezglutenowe dzieli się na:
- bazowe – ryżowa, gryczana, jaglana i owsiana – są miałkie i poza mąką gryczaną, mają smak neutralny, są dobre do wypieków,
- sklejające – ziemniaczana, kukurydziane i z tapioki – nie nadają się do wypieku chleba, ze względu na dużą zawartość skrobi – wypieki mogą wyjść z zakalcem,
- ze strączków – z ciecierzycy bądź sojowa, z cieciorki – są ciężkie, dosyć tłuste i mają charakterystyczny zapach, dlatego wymagają mieszania z innymi mąkami bazowymi,
- z orzechów – z orzechów laskowych, kokosowa, migdałowa, a także mąka kasztanowa – są ciężkie i tłuste, należy łączyć je z mąkami bazowymi; nadają się do naleśników i słodkich wypieków.
Choć dieta eliminacyjna nierzadko zmusza nas do rezygnacji z ulubionych produktów, okazuje się, że możemy znaleźć mnóstwo zamienników, które nie będą szkodziły naszemu zdrowiu. Należy pamiętać, że jeśli jesteśmy zmuszeni wykluczyć produkty zawierające gluten, musimy wnikliwie czytać etykiety i wiedzieć, że gluten może kryć się również pod nazwami takimi jak:
- semolina,
- hydrolizowane białka roślinne
- skrobia modyfikowana, żytnia, ziemniaczana, pszenna,
- seitan
- słód.
Dieta, również ta bezglutenowa, aby była zdrowa, powinna być różnorodna. Dlatego powinniśmy używać mąk bezglutenowych mąk do wypieków na zmianę. Osoby będące na diecie bezglutenowej powinny zawsze dokładnie czytać etykiety lub wybierać produkty z symbolem przekreślonego kłosa. Warto też wiedzieć o zjawisku „zanieczyszczenia” glutenem. Oznacza to, że produkty takie jak na przykład owiec, które naturalnie nie zawierają glutenu, podczas produkcji i pakowania mogą mieć styczność z produktami zawierającymi glutenu, dlatego mogą zawierać śladowe ilości glutenu, a ich spożycie przez osoby bardzo wrażliwe, mogą wywołać negatywne skutki.
