.png){kind=small}
Lawenda powszechnie kojarzyć się może, ze słynnymi kulkami na mole, siejącymi spustoszenie wśród naszych ubrań. Rzeczywiście w tej i wielu innych rolach, sprawdza się świetnie. Jest jedną z najważniejszych roślin w przemyśle kosmetycznym oraz perfumeryjnym. Mimo wszystko, nie jest dla nas cenna tylko z powodu przyjemnego zapachu. Znalazła nawet zastosowanie w przemyśle gastronomicznym. Kucharze coraz częściej wykorzystują ją do przyprawiania swoich potraw. Jakie jeszcze tajemnice skrywa przed nami lawenda? Zapraszamy do artykułu.
Lawenda – garść informacji
Lawenda, jest gatunkiem rośliny z rodziny jastowatych. Wyróżnia się około 40 gatunków tej rośliny, jednak najczęściej uprawiana i najbardziej rozpowszechniona jest lawenda wąskolistna (łac. Lavandula angustifolia Mill.) nazywana zwyczajowo lawendą lekarską. W Polsce uprawiana jest głównie na południu kraju, jest chętnie sadzona w ogrodach ze względu na swoje walory estetyczne. To roślina zimozielona, która daje drobne, fioletowe kwiaty o charakterystycznym i intensywnym zapachu. Pochodzi z basenu Morza Śródziemnego. Dawniej, zwłaszcza przekazach ludowych, zwykło się ją zwać wonną, bławatką, oraz czyszczeczem. Lawenda jest krzewinką i dorasta do około 60 centymetrów wysokości. Obecnie jest rośliną uprawną, a w naturze rośnie na wapiennych stokach, na wysokości nawet do 2000 metrów nad poziomem morza. Surowcem zielarskim jest kwiat lawendy (Lavendulae flos). W lecznictwie stosowany jest też olejek lawendowy (Lavendulae oleum), otrzymywany przez destylację z parą wodną świeżych kwiatostanów lawendy lekarskiej. Kwiat lawendy można również uzyskiwać po wysuszeniu całych pędów z kwiatostanami, a następnie ich otarciu i odrzuceniu łodyżek kwiatostanowych.
Jakie substancje zawiera Lawenda Wąskolistna
Tym, co jest szczególnie cenione w przypadku tej rośliny, jest olejek eteryczny pozyskiwany z kwiatów lawendy. To właśnie on nadaje kwiatom lawendy ich charakterystyczny zapach, ale to nie jedyna jego właściwość. Głównymi składnikami olejku lawendowego, są alkohole oraz estry. Dodatkowo zawiera spore ilości związków fenolowych oraz steroli roślinnych. Co więcej występują w niej także związki mineralne i kwasy organiczne. Substancje te decydują o leczniczych właściwościach lawendy. Działają napotnie, moczopędnie oraz zwiększają wydzielanie soku żołądkowego. Kwiaty oraz olejek wykazują działanie przeciwskurczowe na mięśnie gładkie górnych dróg oddechowych, dróg żółciowych oraz jelit. Sama lawenda jest jednym z najpopularniejszych środków w ziołolecznictwie. Ceni się ją za jej pozytywny wpływ w przypadku wszelkich nerwic i stresu.
Lawenda na przeziębienie i nie tylko
Lawenda, może chronić śluzówkę i układ oddechowy, przed rozmaitymi schorzeniami. Dodatkowo, jest skuteczna w leczeniu przeziębienia i kataru. Substancje zawarte w lawendzie wąskolistnej, mogą niszczyć wirusy, bakterie oraz grzyby występujące na powierzchni skóry. Wykazuje podobne działanie, jak antybiotyki. Udowodniono naukowo, że olejek lawendowy w stężeniu 0,2/1000 może być skuteczny przeciw prątkom gruźlicy. Stosować możemy ją także, nacierając klatkę piersiową, plecy i kończyny – olejkiem lawendowym. Skutecznie rozgrzewa i jest pomocna w wspomaganiu leczenia grypy. Dzieje się tak, ze względu na bardzo silne właściwości przeciwwirusowe. Natomiast napar z lawendy, wykazuje działania napotne. Ta właściwość, także może być pomocna w leczeniu rozmaitych chorób, ze względu na wypacanie z organizmu szkodliwych toksyn. Regularne masaże z użyciem olejku lawendowego łagodzą bóle mięśni, stawów, bóle reumatyczne, napięcie mięśniowe, a także bóle pleców.
Lawenda na układ pokarmowy
Napary z lawendy wąskolistnej przyjmowane doustnie, mogą podbudzać wydzielanie żółci, ale także soku żołądkowego. Ma to szczególne znaczenie, przy trawieniu tłuszczów, ale nie tylko. Zwalcza też kolkę oraz wzdęcia. Preparaty z lawendy wykazują działanie zwiększające apetyt. Co więcej, przez jej pozytywny wpływ na perystaltykę jelit. Podobnie jak niemal wszystkie rośliny jasnotowate, jest wiatropędna. Ułatwia wydalanie gazów nadmiernie gromadzących się w jelitach.
Właściwości uspokajające i antystresowe lawendy
Główną właściwością lawendy wąskolistnej, jest zdecydowanie działanie uspokajające oraz relaksujące. Większość gatunków lawendy, od zarania używana jest w celach odprężenia umysłu i ciała. Zapach lawendy, który zawdzięcza olejkom eterycznym wykazuje silne działanie sedatywne, ułatwia zasypianie, wypoczynek, ale także regeneracje sił. Dodatkowo, może świetnie sprawdzić się jako środek redukujący stres i napięcie. Aromaterapia przyznaje coraz większą rolę właściwościom leczniczym roślin.
Lawenda na skórę
Lawenda posiada silne właściwości antyseptyczne oraz przeciwgrzybicze. Z tego powodu olejek ten może być stosowany w leczeniu trądziku. Dodatkowo olejek lawendowy, może przyśpieszać gojenie się ran i redukować powstawanie rozległych blizn. Jest również pożądanym składnikiem kosmetyków przeznaczonych do pielęgnacji skóry głowy. Olejek lawendowy to niezastąpiony surowiec także w pielęgnacji włosów. Wykazuje silne działanie przeciwłupieżowe i przeciwgrzybicze. Zapobiega wypadaniu włosów i ich nadmiernemu przetłuszczaniu, pobudza włosy do wzrostu.
Lawenda – właściwości przeciwjadowe oraz przeciwguzowe
Lawenda wąskolistna, może być skutecznym środkiem przeciwjadowym. Stosowana zewnętrznie, wyjątkowo dobrze łagodzi ukąszenia owadów. Ciekawostką może być fakt, iż w regionie morza śródziemnego, zwierzętom ukąszonym przez żmije, podaje się właśnie lawendę do zjedzenia.
Amerykańscy naukowcy, zbadali właściwości lawendy pod kątem, wpływu na nowotwory. Substancję wziętą na warsztat, był jeden z alkoholi w niej zawartych. Mowa konkretniej o perillyque. Niektóre, gatunki lawendy zawierają jego duże ilości. Wstępne badania, są bardzo obiecujące. Wykazano, że owy alkohol, może być skuteczny w walce z nowotworami prostaty i układu trawiennego.
Właściwości immunostymulujące i moczopędne lawendy
Lawenda stymuluje układ immunologiczny i zwiększa jego aktywność, jak i skuteczność samej odpowiedzi immunologicznej. Wystarczy w tym celu, zakropić kilka kropel olejku lawendowego na kostkę cukru lub samego i połknąć. Jest to szczególnie przydatne w okresie jesienno-zimowym. Natomiast napary z lawendy, dostarczają organizmowi duże ilości wody, zwiększając także jej diurezę. Dzięki temu, zwiększa się ilość wody wydzielanego przez nerki. Co więcej napar z tej rośliny, może okazać się pomocny w przypadku nadciśnienia tętniczego, obrzęków i niewydolności serca.
Lawenda na owady
Lawenda — jej zapach skutecznie odstrasza komary, muchy, pluskwy, pająki, meszki, mrówki i mole. Jest wiele sposobów, by ją wykorzystać. Od sadzenia w ogródku oraz w doniczkach trzymanych w domu, po rozwieszanie suszonych pęczków lawendy w miejscach nawiedzanych przez owady. Na bazie olejku lawendowego powstają, coraz to nowsze i co ważne naturalne środki na szkodniki. Jeżeli natomiast sam zapach lawendy, się nam podoba, doskonałym pomysłem będzie zaopatrzenie, w środki o jej zapachu. Należą do nich wszelkiej maści świece zapachowe, olejki eteryczne, woski lub wkłady do kominków.
Przeciwwskazania do stosowania lawendy
Lawendy nie powinno się stosować u kobiet w ciąży oraz w czasie karmienia piersią. Olejek lawendowy stosowany w zbyt dużych ilościach może być neurotoksyczny. Lawenda lekarska może powodować reakcje alergiczne lub podrażnienia, dlatego przed zastosowaniem warto zapoznać się z jej działaniem. Mimo wszystko, jak donoszą źródła, przedawkowanie lawendy jest praktycznie niemożliwe. Nie oznacza to jednak, że nie trzeba zachowywać ostrożności przy jej stosowaniu.
Podsumowanie
Lawenda wąskolistna, jak i inne jej odmiany, wykazują szereg prozdrowotynych właściwości. Warto rozważyć wdrożenie preparatów z lawendy, do codziennej diety. Jak przeczytaliście, to nie tylko skuteczny środek na mole, ale wykazuje o wiele szersze spektrum działania. Pamiętajmy jednak, że nie jest ona lekiem. Może jedynie wspomagać leczenie w/w chorób i schorzeń. Nie mniej, warto eksperymentować.
Bibliografia
- Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-31] (ang.).
- M. Adaszyńska-Skwirzyńska, M. Swarcewicz, SKŁAD CHEMICZNY I AKTYWNOŚĆ BIOLOGICZNA, Wiadomości chemiczne 2014
- A. Kędzia, E. Hołderna-Kędzia, J. Wiśniewska, Działanie olejku lawendowego (Oleum Lavandulae) na bakterie beztlenowe, Post Fitoter 2018
- Lamer – Zarawska E. Kowal- Gierczak B., Niedworok J. „Fitoterapia i leki roślinne”, Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
Lawenda jest cudowną rośliną. W moim domu towarzyszy nam od lat. Często używaliśmy z niej olejki do pielęgnacji ciała, a suszone liście lawendy wieszaliśmy w woreczkach w naszych szafach. Mole bardzo nie lubią jej zapachu.